|
||||
|
|
صفحه اصلی | پست الکترونیک | العربیه | English
|
||||
|
|
|
hook1_small |
ent1a_small |
loa-3_small |
Hookworm-lc_small |
loa1_small |
hookfila_small |
loa-2_small |
|
namermp_small |
ssterrla_small |
Ovolvulus-lc_small |
namerfap_small |
ovolvsec_small |
Enterobius-lc_small |
Enterobius-lc_small |
|
oncho-1_small |
Ovolvulus-lc_small |
filar-9_small |
dran2_small |
filar-3_small |
toxocar1_small |
trich1_small |
|
GuineaWorm_small |
Toxocara_canis_LifeCycle_small |
asc2_small |
hook1_small |
filar-10_small |
asc4_small |
filar-1_small1 |
|
asc8_small |
filar-4_small |
filar-6_small |
filar-11_small |
filar-2_small |
oncho-2_small |
asc-dr2_small |
|
oncho-13_small |
asc1_small |
trichur-dr2_small |
TrichinellaLifeCycle_small |
tcegg_small |
wbancmic_small |
asc5_small |
|
filar-7_small |
AscariasisLifeCycle_small |
AscariasisLifeCycle_small |
ent1b_small |
namerfan_small |
trichuris1_small |
ent1c_small |
|
trich-dr1_small |
trich3_small |
b-malay1_small |
hookeggs_small |
wuch-dr1_small |
elephant1_small1 |
entero-dr2_small |
|
w-bank1_small |
hook2_small |
asc3_small |
filar-5_small |
trich2_small |
strong2_small |
filar-8_small |
|
Lloa-lc_small |
ancyclo-dr1_small |
asc9_small |
asc10_small |
oncho-3_small
|
|
|
|
بهداشت حرفه اي
|
|
مسئول: بهداشت حرفه اي:مجتبی شهری |
|
1- بهداشت حرفه اي 2- طب كار |
| واحد بهداشت حرفه ای بهداشت حرفه اي علمي است كه از طريق شناسايي، ارزشيابي و كنترل شرايط و عوامل زيان آور در محيط كار و ارائه مراقبتهاي پزشكي، به حفظ ، نگهدارى و ارتقاء سطح سلامت شاغلين و بهسازى محيط هاى کار و کاهش مخاطرات شغلى کمک مي کند. بهداشت حرفهاي از جمله با ارزشترين دارائيهاي افراد جوامع و كشورها است كه بعنوان يك استراتژي با اهميت نه تنها سلامتي شاغلين رادرنظر ميگيرد بلكه تاثير مثبت و قابل ملاحظهاي دربهرهوري و كيفيت محصولات، انگيزش كار ، رضايت شغلي و كيفيت كل زندگي افراد جامعه دارد. در بهداشت حرفهاي همه مسايل بهداشتي - پزشكي و ايمني پيشه هاي گوناگون مورد مطالعه و بررسي قرار ميگيرد و همواره تلاش براين است كه ازتاثير سوء عوامل آسيبزا، ازعوامل فيزيكي گرفته تا عوامل شيميايي، زيست شناختي و ارگونوميك بر فرد جلوگيري شود. در اين رشته كوششها بسوي پيشگيري از بيماريها و حوادث ناشي از كار جهت يافتهاند زيرا باور بر اين است كه بيشتر بيماريهاي شغلي اگر درمان شدني نباشند، سخت درمان بوده و تا پايان زندگي گريبانگير فرد خواهند بود. هدف ازخدمات بهداشت حرفهاي حفظ و ارتقاء سطح سلامتي شاغلين و پيشگيري از بيماريهاي ناشي از كار، پيشگيري از معلوليتها، استفاده بهينه از توان نيروي كار و تامين رفاه شاغلين است اين مهم ميسر نميشود مگر آنكه بتوانيم با استفاده از قوانين، آئين نامهها و طرحهاي دردست اجراي ذيل ، وجود نيروي كارسالم، بارور و با انگيزه را تضمين نمائيم. |
|
بهداشت حرفه اي گامي است بسوي توسعه پايدار
بهداشت حرفهاي از جمله با ارزشترين دارائيهاي افراد جوامع و كشورها است كه بعنوان يك استراتژي با اهميت نه تنها سلامتي شاغلين رادرنظر ميگيرد بلكه تاثير مثبت و قابل ملاحظهاي دربهرهوري و كيفيت محصولات، انگيزش كار ، رضايت شغلي و كيفيت كل زندگي افراد جامعه دارد. در بهداشت حرفهاي همه مسايل بهداشتي - پزشكي و ايمني پيشه هاي گوناگون مورد مطالعه و بررسي قرار ميگيرد و همواره تلاش براين است كه ازتاثير سوء عوامل آسيبزا، ازعوامل فيزيكي گرفته تا عوامل شيميايي، زيست شناختي و ارگونوميك بر فرد جلوگيري شود. در اين رشته كوششها بسوي پيشگيري از بيماريها و حوادث ناشي از كار جهت يافتهاند زيرا باور بر اين است كه بيشتر بيماريهاي شغلي اگر درمان شدني نباشند، سخت درمان بوده و تا پايان زندگي گريبانگير فرد خواهند بود هدف ازخدمات بهداشت حرفهاي تامين ايمني، بهداشت، پيشگيري از بيماريهاي ناشي از كار، پيشگيري از معلوليتها، استفاده بهينه از توان نيروي كار و تامين رفاه شاغلين است اين مهم ميسر نميشود مگر آنكه بتوانيم با استفاده از قوانين، آئين نامهها و طرحهاي دردست اجرا وجود نيروي كارسالم، بارور و باانگيزه را تضمين نمائيم |
|
خدمات بهداشت حرفه اي
هدف ازخدمات بهداشت حرفهاي تامين ايمني، بهداشت، پيشگيري از بيماريهاي ناشي از كار، پيشگيري از معلوليتها، استفاده بهينه از توان نيروي كار و تامين رفاه شاغلين است اين مهم ميسر نميشود مگر آنكه بتوانيم با استفاده از قوانين، آئين نامهها و طرحهاي دردست اجرا وجود نيروي كارسالم، بارور و باانگيزه را تضمين نمائيم |
|
هدف اصلي:
تامين – حفظ و ارتقاء سطح سلامت جسمي ، رواني، اجتماعي نيروي كار در كليه مشاغل (واحدهاي صنعتي، معدني – كشاورزي و خدماتي) |
تحقق اهداف عالی اصول 29 و 43 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و توزیع عادلانه امکانات سلامتي به گروههای شاغل و آسیب پذیر جامعه و همچنين تحقق اهداف شبکه های بهداشتی درمانی کشور با تكيه بر محور هاي ارتقاء سطح سلامت شاغلين ،گسترش فرهنگ خدمات بهداشت شغلي ،جلب مشارکت كارگران و کارفرمايان و آموزش موازين ايمني و سلامت شغلي مهمترين رسالت واحد بهداشت حرفه اي مي باشد.
كميته مشترك سازمان بهداشت جهاني (WHO ) وسازمان بين المللي كار(ILO) كه درسال 1953 در ژنو تشكيلشد اهداف بهداشت حرفهاي را چنين ترسيم نمود :
1. تامين ، حفظ و ارتقاعاليترين درجه ممكن سلامت جسمي - رواني و اجتماعي كليه شاغلين
2. پيشگيري از حوادث وبيماريهاي ناشياز كار و صيانت شاغلين از خطراتي كه آنها را در محيط كار تهديد مي كند.
3. بكار گماردن شاغلين در كارهاي متناسب با قابليتهاي جسمي، رواني آنها و به عبارت ديگرتطبيق كار با كارگر و بالعكس .
شناسايي: اولين اقدام كارشناس بهداشت حرفه اي ، شناسايي عوامل زيان آور محيط كار است. براي اين كار ابتدا از محل، بازديد مقدماتي كرده و سپس منابع احتمالي آلودگي را تعيين و اولويت بندي مي كند .
اندازه گيري: براي مشخص شدن ميزان آلودگي بايد عوامل آن را اندازه گيري كرد . اين كار به وسيله تجهيزات مختلفي مانند صداسنج، لوله هاي گاز ياب، لوكس متر و... انجام مي گيرد.
ارزشيابي: نتايج اندازه گيري به تنهايي معني و مفهومي ندارد و بايد آن را با استانداردهاي بهداشت حرفه اي مقايسه كرد. در مرحله ارزشيابي ضمن مقايسه اين اندازه گيري ها آنها را مورد تجزيه و تحليل قرار مي دهند.
برنامه هاي بهداشت حرفه اي
1-تشكيل پرونده بهداشتي كارگاه(بازديد كارگاهي)
2-تشكيل پرونده پزشكي شاغل(طب كار)
3-پروفايل ايمني شيميايي
4-ايجاد تشكيلات بهداشت حرفه اي در كارگاه ها
5- بهداشت كار معدن كاران
6-بهداشت مشاغل كشاورزي
7-روشنايي محيط كار
8- طرح بقاء(بهداشت كار قاليبافان)
9-كاهش و كنترل سيليكوزيس
10-مشاغل سخت و زيان آور
11-كنترل صداي مزاحم محيط كار
12-ارگونومي
فعاليتها در برنامه ارگونومي
¨ آموزش كارشناسان،كاردانان و پزشكان و بهورزان درگير برنامه در خصوص تعيين وضعيت بدن به روشهاي RULA، OWAS وحمل بار
¨ آموزش كارفرمايان
¨ آموزش كارشناسان ،پرسنل بهداشتي و ايمني كارگاه هاي بالاي 20 نفر شاغل
¨ آموزش شاغلين
¨ پيگيري اصلاحات وضعيت بدن حين كار(تصحيح پست كار)و اصلاحات در حمل و نقل دستي بار
¨ تهيه گزارش و پيشنهادات به مركزبهداشت استان
تشكيل پرونده بهداشتي كارگاه(بازديد كارگاهي)
فعاليتها:
1- تعيين كارگاه هاي موجود از طريق سرشماري توسط خانه بهداشت،مركزبهداشتي درماني،مراكز بهداشت شهرستان
2- تعيين كارگاه هاي شناسايي شده در اول هر سال توسط خانه بهداشت،مركز بهداشتي درماني،مراكز بهداشت شهرستان
3- برنامه ريزي جهت تهيه فرم بازديد كارگاهي و تكميل فرم در دو نسخه و تحويل يك نسخه به كارفرما و يك نسخه در پرونده كارگاه
4- تهيه پس خوراند به كارگاه هاي بازديد شده و نگهداري يك نسخه از آن در پرونده كارگاه
5- برنامه ريزي در جهت خريد و ملزومات اداري در جهت تهيه و نگهداري پرونده ها
6- برنامه ريزي در جهت هماهنگي هاي بين بخشي و تعامل با كارشناسان بين بخشي نظير جهاد كشاورزي،اداره كار،شهرداريها،شوراي اسلامي،محيط زيست،مجمع اصناف و اتحاديه،اداره صنايع و دادگستري و نيروي انتظامي
7- ايجاد فعاليتهاي آموزشي براي كارفرمايان ،مديران و شاغلين كارگاه ها
8- صدور اخطاريه هاي بهداشتي در جهت رفع نواقص بهداشتي
9- معرفي كارگاه هاي متخلف به دادگستري در جهت جلوگيري از فعاليت بخش يا تمام قسمتهاي كارگاه
10- انجام فعاليتهاي آموزشي و بازآموزي براي پرسنل بهداشتي درگيردربرنامه در واحدهاي تابعه مركز بهداشت شهرستان (به ويژه پزشكان خانواده)
11- نظارت و پايش برنامه در مراكز بهداشتي و درماني و خانه هاي بهداشت تابعه
12-ارائه گزارشات لازم يا پيشنهادات يا مشكلات موجود به مركز بهداشت استان
¨ تعيين كارگاه هاي قاليبافي
¨ تكميل فرم بازديد كارگاهي
¨ تعيين موارد بهسازي و كنترلي
¨ آموزش پرسنل بهداشتي درگير برنامه
¨ آموزش شاغلين و كارفرمايان
¨ پيگيري موارد بهسازي و كنترلي
¨ ارائه گزارش عملكرد به مركز بهداشت استان
فعاليتهاي برنامه بهداشت مشاغل كشاورزي
¨ تشكيل كميته بهداشت كشاورزي شهرستان با حضور رئوس و كارشناسان ذيربط در ادارات جهاد كشاورزي،محيط زيست،دامپزشكي،شيلات ،شهرداري و كارشناسان مسئول بهداشت حرفه اي،محيط و مبارزه با بيماريها،آموزش سلامت وبرگزاري جلسات اين كميته حداقل 3 جلسه در سال
¨ تشكيل كميته داخلي بهداشت كشاورزي داخلي با حضور گروه هاي بهداشت محيط و حرفه اي،بيماريها،آموزش سلامت و معاونت بهداشتي
¨ انجام بازديدهاي مشترك از مشاغل كشاورزي شامل زراعت و باغباني،دامداري و دامپروري،صيادي و شيلات،مرغداريها و طيور،و تكميل فرم بازديد كارگاهي و پيگيري موارد بهسازي و كنترلي
¨ برگزاري جلسات آموزشي براي پرسنل بهداشتي
¨ پيگيري انجام معاينات شغلي كشاورزان
¨ پايش و نظارت بر واحد هاي تابعه مركز بهداشت شهرستان در خصوص بهداشت مشاغل كشاورزي
¨ تهيه گزارش و ارائه پيشنهادات به مركز بهداشت استان
ايجاد تشكيلات بهداشت حرفه اي
¨ ايجاد ايستگا ه بهگر در كارگاه هاي 20 تا 49 نفر
¨ ايجاد كميته هاي حفاظت فني و بهداشت كار در كارگاه هاي بالاي 25 نفر
¨ ايجاد خانه هاي بهداشت كارگري در كارگاه هاي 5- تا 499 نفر
¨ ايجاد مراكز طب كاردر كارگاه هاي بالاي 500 نفر
¨ مي بايست كميته هاي حفاظت فني ماهيانه يك بارتشكيل جلسه دهند و يك رونوشت ازآن به مركز بهداشت شهرستان بفرستند و
مركز بهداشت شهرستان مي بايست به هر رونوشت يك باز خورد دهد.
فعاليتها در برنامه سيليكوزيس
¨ تعيين كارگاه هاي داراي سيليس و تعداد شاغلين در معرض
¨ اندازه گيري گرد و غبار سيليس در كارگاه ها
¨ انجام معاينات كارگري و تعيين شاغلين مشكوك
¨ ارجاع شاغلين مشكوك به متخصص ريه يا طب كار
¨ تشخيص بيماري وانجام اقدمات درماني
¨ مجموعه اقدامات در خصوص كنترل گرد وغبار سيليس
ب ) طرح ايجاد خانه هاي بهداشت كارگري
• هدف:
1. تامين سلامتي كارگران شاغل در واحدهاي صنعتي وتوليدي با بعد كارگري 499 -50 نفر.
2. ارتقاي دانش وايجاد رفتارهاي بهداشتي در كارگران كه بطور غير مستقيم براي خانواده آنان نيز موثر خواهدبود.
3. سالمسازي محيط كار.
• سطح يا محل ارائه خدمات: خانه بهداشت كارگري.
• نوع خدمات: ارائه مراقبتهاي بهداشتي اوليه.
• ارائه دهنده خدمات: بهداشتيار كار - کاردان بهداشت حرفه ای
________________________________________
ج ) طرح بهگر
• هدف:
ارتقاي سطح سلامتي كارگران و پيشگيري در زمينه از كار افتادگي زودرس آنان در اثر بروز حوادث محيط كار در واحدهاي صنعتي - توليدي و خدماتي با بعد كارگري 49-20 نفر.
به منظور ارائه خدمات اوليه بهداشتي به شاغلين كارخانجات كوچك بابعد كارگري 20 تا 49 نفر كارگر دوره آموزشي باعنوان تربيت امدادگر(بهگر) جهت معرفي شدگان ازطرف كارفرمايان برگزار مي گردد دراين دوره آموزشي كه مدت آن 120 ساعت مي باشد درزمينه بهداشت حرفه اي، ايمني صنعتي،بهداشت عمومي وكمك هاي اوليه آگاهي يافته وپس از شركت درآزمون مربوطه درصورت اخذ نمره قبولي جهت مدعوين گواهينامه صادر سپس بعنوان بهگر علاوه برشغل اصلي درارتباط با ارائه خدمات اوليه بهداشتي به شاغلين تحت پوشش فعاليت مينمايد
د ) طرح بقا ( بهداشت قاليبافان )
باتوجه به اينكه كارگاههاي قالي بافي روستاي از نظر بهداشتي نياز به بهسازي دارند لذا به منظور تشويق متصديان كارگاههاي واجد شرايط ازاعتبارات طرح مذكور درصوتي كه نياز به بهسازي داشته باشند تاسقف يك ميليون ريال كمك مي گردد علاوه بهسازي كارگاها از نظر معاينات قالي بافان وآموزش آنها درزمينه رعايت اصول بهداشت حرفه اي توسط پزشكان و بهورزان مراكز روستايي اقدام مي گردد .
• هدف:
تامين و ارتقاي سطح سلامتي شاغلان كارگاههاي قاليبافي روستائي.
• اهداف اختصاصي:
1. آموزش موازين بهداشت حرفهاي به جمعيت هدف.
2. بهسازي كارگاههاي قاليبافي با اختصاص وام از طريق بانك عامل با همكاري بهورزان.
3. انجام معاينات و ارائه خدمات درماني به قاليبافان.
________________________________________
ه ) طرح صنوف
• هدف:
ايجاد ارتباط و جلب مشاركت آگاهانه مجامع امور صنفي بمنظور ارتقاي سطح سلامت كارگران شاغل در كارگاههاي مشمول قانون نظام صنفي كشور.
________________________________________
و ) طرح ادغام بهداشت حرفهاي در سيستم شبكههاي بهداشتي درماني
• اهداف طرح:
1. 100% كارگاههاي روستائي و 70% كارگاههاي شهري حداقل يكبار مورد بازديد قرار گيرد و داراي پرونده بهداشتي باشد و عوامل زيان آور موجود در آنها شناسايي شده باشد.
2. 10% عوامل زيان آور شناسايي شده در كارگاههاي شهري و روستايي تحت كنترل قرار گيرند.
3. 100% كارگاههاي روستايي حداقل2 بار و 70% كارگاههاي شهري حداقل يكبار جهت پيگيري ورفع نواقص بهداشتي مورد بازديد قرار گيرند.
4. 100% كارگران كارگاههاي تحت پوشش روستايي و 70% كارگران شهري داراي پرونده پزشكيباشند و حداقل يكبار مورد معاينات پرشكي برابر فرم مصوب قرار گرفته باشند.
5. 100% كارگران كارگاههاي روستايي و70% كارگران كارگاههاي شهري نسبت به عوامل زيان آورمحيط كار و پيشگيري مربوطه آگاه باشند.
6. 100% كارگران تحت پوشش (شهري و روستايي ) به خدمات اوليه دسترسي يابند.
ز ) طرح بهداشت كشاورزي
باتوجه به اينكه قشرعظيمي از افراد جامعه درفعالييت هاي مرتبط با كشاورزي هستند وبر حسب نوع فعاليتي كه دارند درمعرض شرايط جوي وخطرات محيط كارهستند ازجمله بخارات ناشي از عمليات سم پاشي ،سروصداي ناشي از اداوات كشاورزي، تشعشعات ناشي ازتماس مستقيم نور خورشيد، گردغبارها وحوادث ناشي از اداوات كشاورزي كه لازم است به منظور كاهش صدمات جسمي وروحي در بين آنها اقدامات بهداشتي از نظر ارتقاي سطح آگاهي اين گروه درمقابل خطرات وايمن نمودن محيط كار وهمچنين سلامت آنها درقالب معاينات پزشكي ادواري پيگيري گردد
ح ) طرح بازنشستگي پيش از موعد كارگران مشاغل سخت وزيان آور
شاغليني كه بطور 20 سال مستمر ويا 25 سال متناوب در معرض عوامل زيان آورمحيط كار باشند شغل آنها توسط كارشناس بهداشت حرقه اي وبازرس كار به صورت مشترك مورد بررسي قرارگرفته نتيجه بازديد دركميته هاي بدوي وتجديد نظر استاني مستقر درسازمان كار وامور اجتماعي استان مورد بررسي قرارمي گيرد درصورت تاييد شغل در گروه مشاغل زيان آور سابغه 30 سال براي فرد متقاضي محاسبه وبازنشسته مي گردد وكارفرما نيز موظف مي باشد ظرف مدت 2 سال نسبت به بهسازي كارگاه ورفع صفت سخت وزيان آوري شغل مربوطه اقدام نمايد دراين كميته ها علاوه بر روساو كارشناسان مسئول مرتبط سه ارگان (مركز بهداشت استان-سازمان كارواموراجتماعي-سازمان تامين اجتماعي) نمايندگان كارفرمايان وكارگران نيز حضور دارند.
ط ) كميته هاي ايمني وبهداشت كار
به منظور جلب حمايت كارگران وكارفرمايان درپيشگيري از حوادث وبيماريهاي ناشي از كار كميته اي تحت عنوان كميته هاي ايمني وبهداشت كار درواحد هاي بالاي 25 نفر شاغل مطابق ماده 93 قانون كار تشكيل مي گردد اعضاء اين كميته 5 نفربه شرح زير مي باشد:
كارفرما يا نماينده تام الاختيار وي- نماينده كارگران- مديرفني يا استاد كار كارگاه- مسئول ايمني و مسئول بهداشت حرفه اي كه از فارغ التحصيلان رشته بهد اشت حرفه اي انتخاب مي گردد .
ي ) معاينات شغلي
مطابق ماده 92 قانون كار شاغليني كه به اقتضاي نوع شغلشان درمعرض انواع مخاطرات ناشي از كار مي باشند لازم است به صورت سالانه مورد معاينات وآزمايشات اختصاصي مربوطه قرار گرفته ونتايج در پرونده پزشكي آنها بايگاني گردد كه موارد توسط اعضاء تيم سلامت مستقر دركارخانجات وهمچنين توسط شركتهاي طب كار داراي مجوز ارائه خدمات صورت مي گيرد .
ك ) برنامه مقابله با صدا
صدا يكي از عوامل زيان آور محيط كار بوده كه در اكثر كارگاهها وجود دارد.اين عامل توسط كارشناسان بهداشت حرفه اي مورد ارزيابي قرار گرفته و چنانچه ميزان آن بيش از 85 دسي بل باشد لازم است اقدامات كنترلي در جهت پيشگيري از عوارض آن صورت پذيرد.
اين اقدامات كنترلي در دو بخش فني مهندسي و اقدامات مديريتي(كاهش زمان مواجهه) صورت مي گيرد.آموزش شاغلين در معرض صدا يكي از فاكتورهاي مهم در پيشگيري از عوارض ناشي از اين عامل است كه توسط كارشناسان بهداشت حرفه اي و اعضاي تيم سلامت كارخانجات اجرا مي شود.
ل ) برنامه ارگونومي
عوامل زيان آور ارگونومي محيط كار مانند وضعيت نامناسب بدني در حين انجام كار و ابزار كار نامناسب، در اكثر محيط هاي كاري وجود دارد. در برنامه ارگونومي، عوامل زيان آور ارگونومي محيط كار توسط كارشناسان بهداشت حرفه اي شناسايي شده و مورد ارزيابي قرار مي گيرد تا براساس آن، اقدامات مداخله اي به منظور اصلاح شرايط كاري غيرارگونوميك و پيشگيري از عوارض اسكلتي عضلاني ناشي از كار اجرا گردد. البته آموزش ارگونومي يا همان نحوه صحيح انجام كارها در اين برنامه، داراي اهميت زيادي است<BR< BODY>
|
مادران |
|
برنامه مادران
مقدمه: هر بارداری می تواند یک خطر بالقوه باشد ، گرچه بارداری و زایمان فرآیندی طبیعی محسوب می شود اما بی شک دوران بارداری پرخطرترین و با اهمیت ترین دوران زندگی هر مادر بوده و نیازمند مراقبت می باشد . بارداري ، تولد نوزاد و مادر شدن مي تواند دوراني پر از شعف و شادي براي افراد خانواده به ويژه زنان باشد. گرچه متاسفانه در اكثر كشورهاي در حال توسعه، اين دوران با پيشامدهاي ناگواري همراه است. در اين كشورها حاملگي و زايمان از علل اصلي مرگ، بيماري و معلوليت زنان سنين باروري است و 25-33 درصد مرگهاي اين گروه سني و حداقل 18 درصد بار بيماري هاي زنان 15-44 ساله را به خود اختصاص مي دهد. به همين جهت امروزه شاخص مرگ مادران در اثر عوارض بارداري و زايمان، يكي از مهمترين شاخصهاي توسعه در جامعه به شمار مي آيد و همواره كاهش آن از تعهدهاي مهم كشورها بوده است. به همين منظور در سال 1990 کشورهاي جهان متعهد شدند که مرگ مادر را طي يک دهه (تا سال 2000 ميلادي) 50 درصد کاهش دهند. براساس اهداف توسعه هزاره (Millennium Development Goals) در سال 2000 ميلادي، کشورها متعهد شده اند که نسبت مرگ و مير مادران را تا سال 2015 ميلادي 75% نسبت به سال 1990 کاهش دهند. دسترسي زنــان به مراقبتهاي بهداشتي و درماني با کفايت در دوران بارداري، زايمان و پس از آن، امكان پيشگيري بسياري از موارد مرگ مادر و نوزاد را فراهم مي سازد. اين نكته نشان دهنده لزوم تقويت نظام ارائه خدمات بهداشتي، درماني به منظور تامين مراقبت مقتضي در هر زمان و مكاني است كه زنان به آن نياز دارند. مراقبت پیش از باردرای و دوران بارداری عبارت است از مراقبت زن از زمانی که تصمیم به حاملگی می گیرد و سپس در دوران باردرای ، تا اینکه دوران بارداری با حفظ سلامت مادر و نوزاد به پایان برسد و بهتر است این مراقبت ها هر چه زودتر از زمان تصمیم گیری به بارداری و پس از ابتدای بارداری شروع شود و تا پایان بارداری ادامه یابد . با ارائه مراقبتهاي دوران بارداري، زمان بحراني زايمان و بلافاصله بعد از آن و نيز مراقبتهاي پس از زايمان مي توان : - بيماري هاي موجود و عوارض اوليه را شناسايي و درمان كرد؛ - اطلاعات و مشاوره لازم در مورد نشانه ها و علائم مربوط به مشكلات گوناگون بارداري و زايمان را فراهم ساخت؛ - در صورت بروز عوارض ، مركز و فرد مناسب براي مراجعه و دريافت خدمات درماني لازم را توصيه كرد؛ - همه زايمان¬ها را با سرپرستي فرد آموزش ديده انجام داد؛ - به زنان و خانواده آنان كمك كرد تا براي زايمان و تولد نوزادآماده شوند؛ تا در نهايت يك بارداري و زايمان ايمن انجام شده و نوزادي سالم به دنيا آيد. اهداف ویژه این مراقبت ها عبارتند از : • ارتقاء ، حفظ و نگهداری سلامت مادر در دوران بارداری • تشخیص موارد پرخطر و توجه ویژه به آنها • پیش بینی عوارض بارداری و پیشگیری از آنها • برطرف کردن اضطراب و ترس همراه با زایمان • کاهش میزان ابتلاء مادر و نوزاد به بیماریها • کاهش میزان مرگ و میر مادران و نوزادان • آماده سازی مادر برای شیردهی موفق اهداف فوق با برنامه های زیرکه در واحدهای خدمات بهداشتی مادر و کودک ارائه می شوند حاصل می گردد : • معاینات پیش از بارداری • معاینات دوران بارداری • آموزش های رژیم غذایی ، بهداشت فردی ، سفارس به پرهیز از عوامل خطرساز دوران بارداری ، آموزش نشانه های هشدار دهنده در دوران بارداری که نیاز به مراجعه فوری دارد . • آموزش مراقبت از نوزادان و کودکان • حفاظت اختصاصی مادر و نوزاد از نظر کزاز و عوارض ناشی از RHمنفی خون مادر • حفاظت مادران از نظر کم خونی فقر آهن به وسیله تجویز آهن و فولیک اسید • حفاظت مادران از نظر کمبودهای غذایی و مسمومیت حاملگی ، سیفلیس و عفونت های ادراری • آموزش روش صحیح شیردهی |
|
شرح وظایف كارشناس مادران :
|
|
مأموريت برنامه مادران :
مهمترين وظيفه اين واحد ارائه مراقبتها جهت ارتقاء و حفظ سلامت مادران و نوزادان و پیشگیری از مرگ مادر در دوران بارداری می باشد . واحد مادران یکی از مهم ترین برنامه های واحد سلامت خانواده و جمعیت می باشد.این برنامه مادران باردار را در چند مرحله تحت مراقبت قرار می دهد که عبارتند از : 1. مراقبتهای پیش از بارداری 2. مراقبتهای دوران بارداری 3. مراقبتهای پس از زایمان |
|
چشم انداز برنامه سلامت مادران
• منبع : وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی • تمام مادران، با هر وضعيتي از سلامتی و بيماری، در زمان های مناسب (پيش از بارداری، بارداري، حين زايمان و تا شش هفته پس از زايمان) به مراكز ارائه دهنده خدمات (اعم از بخش دولتی يا خصوصی) مراجعه و خدمات اثر بخش و كارآمد دريافت دارند. به نحوی که پس از طی اين دوره دچار مرگ و عوارض نشده و در صورت ابتلا به هر مشکلی، درمان مناسب و موثر دريافت کنند و گذر از اين دوران خاطره ای خوش برای آنها به جا گذارد. رسالت : • اين برنامه متولي كاهش بار بيماريهاي ناشي از حاملگي، زايمان و پس از زايمان در مادر (تا 6 هفته پس از زايمان)، جنين و نوزاد(تا 6 ساعت اول پس از زايمان) در راستاي تعهدات ملي و بين المللي و با توجه به ارزشهاي سازماني است. وجه تمايز اين اداره با ديگر بخشهاي ارائه خدمت در مسؤليت آن براي سياستگزاري كلان در ارتقاء سلامت مادران و پاسخگويي به تغييرات ناشي از اعمال اين سياستهاست. گروه های هدف اين اداره زنان خواهان بارداري، زنان باردار، زنان در حين زايمان و تا 42 روز بعد از زايمان و نوزادان تا 6 ساعت اول پس از تولد و خانواده های آنان هستند. هدف كلي برنامه: • کاهش مرگ و عوارض ناشی از بارداری وزايمان در مادر تا 6 هفته پس از زايمان و کاهش مرگ پری ناتال در جنين و نوزاد شاخص هدف كلي برنامه: • نسبت مرگ مادران تا سال 1394 بايد به ميزان 18 تا 22 درصد هزار مواليد زنده کاهش يابد. عنو ان زير برنامه ها • • مراقبتهاي ادغام يافته مادري ايمن (خد ما ت خا رج بيمارستاني) • • بيمارستانهاي دوستدار مادر (خد ما ت بيمارستا ني) • نظام كشوري مراقبت مرگ مادر • تربيت عامل زايمان براي مناطق محروم و دور افتاده استراتژي هاي برنامه سلامت مادران: • به روز رساندن و اصلاح اجزای برنامه کشوری سلامت مادران • تضمين و بهبود کيفيت مراقبت های روتين بارداری، زايمان و پس از زايمان در کليه سطوح • بهبود دسترسی به مراقبت های روتين بارداری، زايمان و پس از زايمان در کليه سطوح • تضمين و بهبود کيفيت خدمات فوريت های مامايی به خصوص در بيمارستان ها و مراکز زايمانی • بهبود دسترسی به خدمات فوريت های مامايی به خصوص در بيمارستان ها و مراکز زايمانی • ترويج زايمان طبيعی ايمن و کم درد • افزايش آگاهی عمومی در زمينه های مرتبط با سلامت مادر و جنين در دوران بارداری و پس از آن و اقدامات مورد انتظار از خانواده ها و ايجاد تقاضاهای منطقی در آنان • هماهنگی و همکاری های بين بخشی و درون بخشی اهداف اختصاصي برنامه: • افزايش پوشش مراقبت هاي دوران بارداري (حداقل 6 بار) به ميزان بيش از 98 درصد تا سال 1394 • افزايش پوشش زايمان ايمن به ميزان بيش از 98 درصد تا سال 1394 • افزايش پوشش مراقبت هاي پس از زايمان (حداقل 2 بار) به ميزان بيش از 98 درصد تا سال 1394 • افزايش پوشش زايمان بدون درد دارويي و غير دارويي به ميزان 50 درصد كل زايمان هاي طبيعي تا سال 1394 • كاهش ميزان سزارين تا ميزان 25 درصد تا سال 1394 |
|
فعالیتهای جاری برنامه مادران :
|
|
مراقبت های ادغام یافته سلامت مادران (IMPAC):
ارتقای سلامت مادران یکی از ارکان اساسی مراقبت های بهداشتی درمانی است. در سال های اولیه استقرار نظام بهداشت و درمان در کشور، سلامت مادران به عنوان گروه آسیب پذیر مورد توجه خاص سیاست گذاران برنامه سلامتی قرار گرفت. در آن سال ها افزایش دسترسی به مراقبت های دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان به عنوان اولویت مدنظر قرار گرفت و با توسعه شبکه بهداشت و درمان کشور، این امر میسر گردید. گرچه ارايه خدمات بهداشتي اوليه به مادران، بهبود قابل توجهي را در شاخص هاي بهداشتي باعث گردید ولي با توجه به نقاط ضعف موجود، اداره سلامت مادران، اصلاح و بازنگري برنامه سلامت مادران را با تهيه پروتكل هاي استاندارد خدمات در سطوح اول و دوم ارايه خدمات خارج بيمارستاني از سال 1378 در دستور كار خود قرار داد. با بهبود شاخص دسترسی به خدمات، ارتقای کیفی خدمات مراقبت با کفایت از مادران در دوران بارداري، زايمان و پس از زايمان از طریق تعیین رویکردی مناسب به منظور شناسایی زودرس مادران در معرض خطر و ارجاع به موقع آنان به عنوان يكي از راهكارهاي كاهش مرگ و مير مادران ضروری بود. اين راهكار به منظور به ثمر رساندن يك بارداري و تامين سلامت مادر و نوزاد مدنظر قرار گرفت. به همین منظور اداره سلامت مادران از سال 1378 تا 1381 استانداردسازی خدمات مراقبتی مادران را در دو سطح خارج بیمارستانی به اتمام رساند و از سال 1382 اجرای آزمایشی آن در کشور آغاز گردید و پس از سه سال با توجه به نتایج مثبت ارزشیابی دوره آزمایشی، ادغام این خدمات در نظام ارائه خدمات سلامت آغاز شد. در استان اصفهان آموزش های این برنامه در سه ماهه چهارم سال 1385 انجام شد و برنامه از ابتدای سال 1386 در تمام شهرستان های تابعه ادغام گردید. در این برنامه بسته خدمات استاندارد معمول و ویژه مادران در مقاطع پیش از بارداری، بارداری، زایمان و پس از زایمان تهیه شده است و موارد ارجاعی که نیازمند دریافت خدمات تخصصی می باشند را برای خدمات استاندارد سطح بیمارستان طبقه بندی می نماید. اهداف کلی مراقبت های ادغام یافته سلامت مادران: 1. افزایش اثربخشی برنامه مراقبت های ادغام یافته سلامت مادران 2. افزایش کیفیت مراقبت های ادغام یافته سلامت مادران 3. افزایش پوشش مراقبت های مرتبط با سلامت مادران 4. بهبود زیر ساخت نظام ارایه خدمات سلامتی اهداف اختصاصی مراقبت های ادغام یافته سلامت مادران:
1. افزایش اثربخشی مراقبت های ادغام یافته سلامت مادران 1-1.کاهش مرگ و میر مادران و نوزادان بر اثر عوارض بارداری و زایمان 2-1. کاهش عوارض ناشی از بارداری و زایمان در مادران و نوزادان 3-1. افزایش آگاهی مادران در زمینه های مرتبط با سلامتی خود و جنین در دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان 4-1. افزایش میزان رضایت مادران از خدمات دریافت شده 2. افزایش پوشش مراقبت های مرتبط با سلامت مادران 1-2. شناسایی unmet need مرتبط با سلامت مادران و نوزادان 2-2. کاهش میزان unmet need مرتبط با سلامت مادران و نوزادان 3. افزایش کیفیت مراقبت های مرتبط با سلامت مادران 1-3. ارایه مراقبت ها براساس استانداردهای طراحی شده 2-3. تشخیص مناسب و به موقع مادران در معرض خطر 3-3. درمان مناسب و به موقع مادران در معرض خطر (در واحد ارجاع دهنده، حین ارجاع و در واحد ارجاع گیرنده) 4. بهبود زیر ساخت نظام ارایه خدمات سلامتی 1-4. تجهیز مناسب مراکز به وسایل و امکانات مورد نیاز 2-4. اطمینان از سلامت و موجود بودن وسایل و امکانات مورد نیاز و جایگزینی یا تعمیر در صورت نیاز و در زمان مناسب 3-4. تجهیز کافی و مستمر مراکز به داروها، مکمل ها و واکسن های مورد نیاز 4-4. اطمینان از سلامت و موجود بودن داروها، مکمل ها و واکسن های مورد نیاز 5-4. پذیرش موارد ارجاع شده در سطوح بالاتر به درستی و به موقع 6-4. انجام پیگیری های مورد نیاز در زمان های تعیین شده و با پوشش مناسب 7-4. انجام نظارت، پایش و ارزشیابی کارآمد و اثربخش که منجر به شناسایی مشکلات و علل آنها و اجرای مداخله جهت بهبود وضعیت گردد. 8-4. افزایش دانش و آگاهی ارایه دهندگان خدمات 9-4. افزایش انگیزه ارایه دهندگان خدمت در ارایه مراقبت های ضروری به مادران 10-4. افزایش مهارت ارایه دهندگان خدمات در تشخیص و درمان موارد در معرض خطر، شناسایی موارد نیازمند ارجاع، ارایه مناسب اقدامات پیش و حین ارجاع، آموزش و توصیه های ضروری به مادران و خانواده آنها
|