شبکه بهداشت و درمان خلیل آباد

امتیاز کاربران

ستاره فعالستاره فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعال

 

کارشناسان واحد:                                    
 همکاران واحد:      سیدحسین حسینی :کارشناس بیماریهای واگیر
1.احمدپسنده:         کارشناس بیماریهای واگیر
2.علی مولایی :      كارشناس بیماریها
3.راضيه رضايي :   کارشناس زنجیره سرما و سل شهرستان
 
پيشگيري و مبارزه با بيماريها از چندين قسمت مهم تشكيل شده است كه عبارتند از :
بيماريهاي واگير، غير واگير ، پيشگيري بيماريها، زنجيره سرما، سل، مالاريا و بيماريهاي مشترك انسان و دام كه ذيلا به معرفي اهداف كلي هر قسمت پرداخته مي شود.
1_    بيماريهاي واگير
1.بيماريهاي پيشگيري با واكسن : ديفتري ،كزاز، سياه سرفه، سرخك ،سرخجه،اوريون ، مننژيت، فلج اطفال، هپاتيت ب، سل
2.بيماريهاي انگلي روده اي: شيگلوز ،مالاريا، تب راجعه، بيماريهاي منتقله از طريق آب و مواد غذائي
3.بيماريهاي آميزشي : STIs و ايدز
4.بيماريهاي مشترك بين انسان و دام: تب خونريزي دهنده كريمه كنگو، تب مالت، سياه زخم، كيست هيداتيك، سالك، هاري
2_  بيماريهاي غير واگير
1.سوانح و حوادث
2.تالاسمي
3.فشار خون بالا
4.ديابت
5.سرطانها
6.آسم
 
 
 

 

امتیاز کاربران

ستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعال

 
نماتودها
 
 
 hook1_small
ent1a_small
 
loa-3_small
Hookworm-lc_small
 
 
 
loa1_small
 
hookfila_small
 
loa-2_small
 
 
namermp_small
 
 
ssterrla_small
 
Ovolvulus-lc_small
 
 
namerfap_small
 
 
ovolvsec_small
 
Enterobius-lc_small
 
 
Enterobius-lc_small
 
oncho-1_small
 
Ovolvulus-lc_small
filar-9_small 
 
 
dran2_small
 
filar-3_small 
 
 
toxocar1_small 
 
trich1_small

 

 

 

 

 

 

 

 
 
 
 
GuineaWorm_small
 
Toxocara_canis_LifeCycle_small
 
 
 
 
 
asc2_small
 
 
 
 
hook1_small
 
 
 
 
 
filar-10_small 
 
 
 
 
 
asc4_small
 
 
 
filar-1_small1 
 
 
asc8_small
 
 
filar-4_small
 
filar-6_small
 
filar-11_small
 
filar-2_small
 
oncho-2_small
asc-dr2_small 
 
oncho-13_small
 
asc1_small
 
trichur-dr2_small
 
TrichinellaLifeCycle_small
 
tcegg_small
wbancmic_small 
 
 
asc5_small
 
filar-7_small
 
AscariasisLifeCycle_small
 
AscariasisLifeCycle_small
 
ent1b_small
 
namerfan_small
 
trichuris1_small
 
ent1c_small
 
 
trich-dr1_small 
 
 
trich3_small
 
b-malay1_small
 
 
hookeggs_small
 
 
wuch-dr1_small 
 
 
 
 
elephant1_small1
 
 
 
 
entero-dr2_small
 
w-bank1_small
 
hook2_small
 
 
asc3_small
filar-5_small
 
trich2_small
 
 
strong2_small
 
filar-8_small
 
 
Lloa-lc_small
 
ancyclo-dr1_small
 
 
 
asc9_small
 
 
 
asc10_small
 
 
oncho-3_small

 

 

 

 

امتیاز کاربران

ستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعال

 

 

            بهداشت حرفه اي      

 

 

 

 

                                                                                                 

 
 

مسئول: بهداشت حرفه اي:مجتبی شهری

 
 
                    

1- بهداشت حرفه اي
2- طب كار
واحد بهداشت حرفه ای
   بهداشت‌ حرفه‌ اي‌ علمي‌ است‌ كه‌ از طريق‌ شناسايي‌، ارزشيابي‌ و كنترل‌ شرايط و عوامل‌ زيان‌ آور در محيط كار و ارائه‌ مراقبتهاي‌ پزشكي‌،  به حفظ ، نگهدارى و ارتقاء سطح سلامت شاغلين و بهسازى محيط هاى کار و کاهش مخاطرات شغلى کمک مي کند.
   بهداشت‌ حرفه‌اي‌ از جمله‌ با ارزشترين‌ دارائيهاي‌ افراد جوامع‌ و كشورها است‌ كه‌ بعنوان‌ يك‌ استراتژي‌ با اهميت‌ نه ‌تنها سلامتي‌ شاغلين‌ رادرنظر مي‌گيرد بلكه‌ تاثير مثبت‌ و قابل‌ ملاحظه‌اي‌ دربهره‌وري‌ و كيفيت‌ محصولات‌، انگيزش‌ كار ، رضايت‌ شغلي‌ و كيفيت‌ كل‌ زندگي‌ افراد جامعه‌ دارد. در بهداشت‌ حرفه‌اي‌ همه‌ مسايل‌ بهداشتي - پزشكي‌ و ايمني‌ پيشه‌ هاي‌ گوناگون‌ مورد مطالعه‌ و بررسي‌ قرار مي‌گيرد و همواره‌ تلاش‌ براين‌ است‌ كه‌ ازتاثير سوء عوامل‌ آسيب‌زا، ازعوامل‌ فيزيكي‌ گرفته‌ تا عوامل‌ شيميايي، زيست‌ شناختي‌ و ارگونوميك‌ بر فرد جلوگيري‌ شود. در اين‌ رشته‌ كوششها بسوي‌ پيشگيري‌ از بيماريها و حوادث‌ ناشي‌ از كار جهت‌ يافته‌اند زيرا باور بر اين ‌است‌ كه ‌بيشتر بيماريهاي‌ شغلي‌ اگر درمان‌ شدني‌ نباشند، سخت‌ درمان‌ بوده‌ و تا پايان‌ زندگي‌ گريبانگير فرد خواهند بود.
   هدف‌ ازخدمات‌ بهداشت‌ حرفه‌اي‌ حفظ و ارتقاء سطح سلامتي شاغلين و پيشگيري‌ از بيماريهاي‌ ناشي‌ از كار، پيشگيري‌ از معلوليتها، استفاده‌ بهينه‌ از توان‌ نيروي ‌كار و تامين‌ رفاه‌ شاغلين‌ است‌ اين‌ مهم‌ ميسر نمي‌شود مگر آنكه‌ بتوانيم‌ با استفاده‌ از قوانين، آئين‌ نامه‌ها و طرحهاي‌ دردست‌ اجراي ذيل ، وجود نيروي‌ كارسالم‌، بارور و با انگيزه‌ را تضمين‌ نمائيم‌.
بهداشت حرفه اي گامي است بسوي توسعه پايدار 

بهداشت‌ حرفه‌اي‌ از جمله‌ با ارزشترين‌ دارائيهاي‌ افراد جوامع‌ و كشورها است‌ كه‌ بعنوان‌ يك‌ استراتژي‌ با اهميت‌ نه ‌تنها سلامتي‌ شاغلين‌ رادرنظر مي‌گيرد بلكه‌ تاثير مثبت‌ و قابل‌ ملاحظه‌اي‌ دربهره‌وري‌ و كيفيت‌ محصولات‌، انگيزش‌ كار ، رضايت‌ شغلي‌ و كيفيت‌ كل‌ زندگي‌ افراد جامعه‌ دارد. در بهداشت‌ حرفه‌اي‌ همه‌ مسايل‌ بهداشتي - پزشكي‌ و ايمني‌ پيشه‌ هاي‌ گوناگون‌ مورد مطالعه‌ و بررسي‌ قرار مي‌گيرد و همواره‌ تلاش‌ براين‌ است‌ كه‌ ازتاثير سوء عوامل‌ آسيب‌زا، ازعوامل‌ فيزيكي‌ گرفته‌ تا عوامل‌ شيميايي، زيست‌ شناختي‌ و ارگونوميك‌ بر فرد جلوگيري‌ شود. در اين‌ رشته‌ كوششها بسوي‌ پيشگيري‌ از بيماريها و حوادث‌ ناشي‌ از كار جهت‌ يافته‌اند زيرا باور بر اين ‌است‌ كه ‌بيشتر بيماريهاي‌ شغلي‌ اگر درمان‌ شدني‌ نباشند، سخت‌ درمان‌ بوده‌ و تا پايان‌ زندگي‌ گريبانگير فرد خواهند بود
هدف‌ ازخدمات‌ بهداشت‌ حرفه‌اي‌ تامين‌ ايمني‌، بهداشت‌، پيشگيري‌ از بيماريهاي‌ ناشي‌ از كار، پيشگيري‌ از معلوليتها، استفاده‌ بهينه‌ از توان‌ نيروي ‌كار و تامين‌ رفاه‌ شاغلين‌ است‌ اين‌ مهم‌ ميسر نمي‌شود مگر آنكه‌ بتوانيم‌ با استفاده‌ از قوانين، آئين‌ نامه‌ها و طرحهاي‌ دردست‌ اجرا وجود نيروي‌ كارسالم‌، بارور و باانگيزه‌ را تضمين‌ نمائيم‌
خدمات بهداشت حرفه اي

هدف‌ ازخدمات‌ بهداشت‌ حرفه‌اي‌ تامين‌ ايمني‌، بهداشت‌، پيشگيري‌ از بيماريهاي‌ ناشي‌ از كار، پيشگيري‌ از معلوليتها، استفاده‌ بهينه‌ از توان‌ نيروي ‌كار و تامين‌ رفاه‌ شاغلين‌ است‌ اين‌ مهم‌ ميسر نمي‌شود مگر آنكه‌ بتوانيم‌ با استفاده‌ از قوانين، آئين‌ نامه‌ها و طرحهاي‌ دردست‌ اجرا وجود نيروي‌ كارسالم‌، بارور و باانگيزه‌ را تضمين‌ نمائيم‌
هدف اصلي:
 تامين – حفظ و ارتقاء سطح سلامت جسمي ، رواني، اجتماعي نيروي كار در كليه مشاغل (واحدهاي صنعتي، معدني – كشاورزي و خدماتي) 
رسالت و خط‌ مشی واحد بهداشت حرفه اي

تحقق اهداف عالی اصول 29 و 43 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و توزیع عادلانه امکانات سلامتي به گروههای شاغل و آسیب پذیر جامعه و همچنين تحقق اهداف شبکه های بهداشتی درمانی کشور با تكيه بر محور هاي ارتقاء سطح سلامت شاغلين ،گسترش فرهنگ خدمات بهداشت شغلي ،جلب مشارکت كارگران و کارفرمايان و آموزش موازين ايمني و سلامت شغلي مهمترين رسالت واحد بهداشت حرفه اي مي باشد.
كميته‌ مشترك‌ سازمان‌ بهداشت‌ جهاني‌ (WHO ) وسازمان‌ بين‌ المللي‌ كار(ILO) كه‌ درسال‌ 1953 در ژنو تشكيل‌شد اهداف بهداشت‌ حرفه‌اي‌ را چنين‌ ترسيم‌ نمود :
1. تامين‌ ، حفظ و ارتقاعاليترين‌ درجه‌ ممكن‌ سلامت‌ جسمي‌ - رواني‌ و اجتماعي‌ كليه‌ شاغلين‌
2. پيشگيري‌ از حوادث‌ وبيماريهاي‌ ناشي‌از كار و صيانت‌ شاغلين‌ از خطراتي ‌كه‌ آنها را در محيط كار تهديد مي‌ كند.
3. بكار گماردن‌ شاغلين‌ در كارهاي‌ متناسب‌ با قابليتهاي‌ جسمي‌، رواني‌ آنها و به‌ عبارت‌ ديگرتطبيق‌ كار با كارگر و بالعكس‌ .

شناسايي: اولين اقدام كارشناس بهداشت حرفه اي ، شناسايي عوامل زيان آور محيط كار است. براي اين كار ابتدا از محل، بازديد مقدماتي كرده و سپس منابع احتمالي آلودگي را تعيين و اولويت بندي مي كند . 

اندازه گيري: براي مشخص شدن ميزان آلودگي بايد عوامل آن را اندازه گيري كرد . اين كار به وسيله تجهيزات مختلفي مانند صداسنج، لوله هاي گاز ياب، لوكس متر و... انجام مي گيرد.

ارزشيابي: نتايج اندازه گيري به تنهايي معني و مفهومي ندارد و بايد آن را با استانداردهاي بهداشت حرفه اي مقايسه كرد. در مرحله ارزشيابي ضمن مقايسه اين اندازه گيري ها آنها را مورد تجزيه و تحليل قرار مي دهند.

كنترل: پس از اندازه گيري ومقايسه با استانداردها اقدامات لازم براي كنترل عوامل زيان آور محيط كار و پيشگيري از تأثير اين عوامل بعمل مي آيد
واحد بهداشت حرفه‌اي در مركز بهداشت يكي از واحدهاي تحت پوشش مركز بهداشت شهرستان خلیل آباد است كه متشکل از كارشناس بهداشت حرفه‌اي و پزشك دوره‌ ديده طب‌كار و تجهيزات فني مورد نياز به منظور رسيدن به اهداف تعيين شده مي‌باشد.
واحد بهداشت حرفه اي اين مركز داراي 574 كارگاه و كارخانه در منطقه تحت پوشش خود مي باشد، كه از اين تعداد تاكنون 565 كارگاه شناسايي شده وتحت پوشش قرار گرفته اند(يعني 42% كارگاه ها) ،تعداد كميته هاي حفاظت فني و بهداشت كار 1 كميته مي باشد.
وظايف:
• كنترل و پايش مستمر از كليه واحدهاي مختلف بهداشتي ، صنعتي و ....
• انجام معاينات بهداشتي كارگران اعم از استخدامي – دوره‌اي و اختصاصي
• شناسايي و اندازه‌گيري فاكتورهاي زيان‌آور محيط كار شامل عوامل فيزيكي – شيميايي– بيولوژيكي– رواني و ارگونوميكي
• آموزش و بازآموزي در سطوح مختلف )مديران – شاغلين – بهداشت‌ياران – بهگران و كارشناسان بهداشت حرفه‌اي صنايع – كارشناسان و كاردانان و پزشكان شاغل در مراكز بهداشت – دانشجويان و كارورزان(
• بررسي شكوائيه‌هاي رسيده
• اجراي طرحها و برنامه‌هاي مختلف شامل طرح ادغام – بقا- پايش- بهگر- خانه‌هاي بهداشت كارگري و ...
• صدور صلاحيت بهداشتي كارگري
• بازديد مشترك از خانه‌هاي بهداشت كارگري
• تهيه و تنظيم آمار فعاليتهاي بهداشت حرفه‌اي بصورت ماهيانه – سه ماهه- شش ماهه- ساليانه و تعيين شاخصهاي مربوطه
• بازديد منظم از كارگاههاي درجه يك ، دو و سه 
• نظارت و برنامه ريزي فني و اداري كادر تحت سرپرستي و آگاهي لازم از وضعيت مربوطه به آنها.
• انجام مطالعات به منظور آگاهي از وضعيت بهداشت حرفه اي محيط كار و شناخت مسائل بهداشت حرفه اي صاحبان مشاغل در شاخه صنعت معدن، كشاورزي، خدمات و جمع آوري اطلاعات لازم از سازمانها و ارگانهاي زيربط.
• پيگيري عمليات اجرايي در زمينه پيشگيري و بيماريابي و مبارزه با بيماريها و مسموميت ناشي از كار از طريق نظارت بر انجام معاينات دوره اي.
• آگاهي از مواد اوليه مصرفي، مواد بينابيني توليد شده مواد اوليه و روشهاي توليد حرف مختلف به منظور شناسايي عوامل زيان آور محيط كار.
• شناخت عوامل زيان آور محيط كار كه به نحوي به سلامت جسمي و رواني و اجتماعي شاغلين لطمه وارد مي سازد از طريق بازرسيهايي كه از كارگاهها و كارخانجات به عمل مي آيد.
• بررسي و شناخت كارهاي سخت و زيان آور در حرف گوناگون و تعيين الويت جهت برنامه هاي در دست اقدام .
• نظارت بر فعاليت خانه هاي بهداشت كارگري و حسن اجراي دستورالعملهاي بهداشتي.
• نظارت بر فعاليت كميته هاي حفاظت فني و بهداشت كار و پيگيري تشكيل كميته هاي مذكور در كارخانجات مشمول .
• تشكيل دروره هاي آموزشي و باز آموزي كارشناسان بهداشت حرفه اي شاغل در كارخانجات و پزشكان دوره ديده طب كار
• نظارت بر تأمين آب آشاميدني سالم وبهداشتي محيط كار و جمع آوري و دفع صحيح بهداشتي زباله و فاضلابهاي واحدهاي توليدي و همچنين تسهيلات و تأسيسات بهداشتي محيط كار.
• صدور تأييديه بهداشتي با توجه به استعلام ارگانها و سازمانهاي ذيربط در مراحل دريافت مجوز.
• اجراي برنامه هاي آموزشي بهداشت با همكاري واحد آموزش بهداشت.
• همكاري با ساير كارشناسان بهداشتي مركز بهداشت با توجه به دستورالعملهاي ستادي.
• نظارت بر فعاليت شركتهاي خصوصي ارائه دهنده خدمات طب كار و بهداشت حرفه اي. 
مهندسي بهداشت حرفه اي

يكي از برنامه هاي اصلي بهداشت حرفه اي , مطالعه شرايط نامناسب محيط كار يا به عبارتي بررسي و شناسائي عوامل زيان أور محيط كار است . عوامل زيان أور محيط كار به 4 دسته عمده تقسيم مي شود :
الف ) عوامل فيزيكي زيان أور محيط كار مانند صدا و ارتعاش , گرما , سرما , روشنائي , فشار , پرتوها و ....
ب) عوامل شيميائي زيان أور مانند مواد شيميائي سمي كه برخي بيماريها و مسمويتهاي شغلي را سبب مي شوند.
پ)عوامل بيولوژيكي زيان أور شامل ويروسها , باكتريها . انگلها , ريكتزياها و قارچها
ت) عوامل ارگونوميك زيان أور مانند وضعيت نامطلوب بدني در هنگام كار , وارد شدن فشار بيش از حد بر روي اندامي خاص , نبود تناسب جسماني و رواني ميان انسان و كار و ...
هر يك از عوامل ياد شده اگر از حد تحمل فيزيو لوژيك بدن انسان پيشي گيرد , عوارض و أسيبهايي را ايجاد خواهند نمود . در بهداشت حرفه اي عمده كوششها بر ارزيابي اين عوامل , اندازه گيري أنها و در صورت نياز كنترل أنها مي باشد .
ارزشها و باورها: 

  1- با توجه به اينكه 45% جمعيت دنيا و يا به عبارتي 58% افراد بالاي 10سال در شمار نيروي كار قرار مي‌گيرند و تلاش آنها بدون ترديد به توان كاري آنها بستگي دارد و اين توان كاري منجر به استحكام پايه‌هاي اقتصادي جامعه مي‌گردد در نتيجه اعتقاد براين است تامين بهداشت حرفه‌اي و رفاه كارگري افراد شاغل علاوه براينكه ارج نهادن به ارزشهاي انساني است جزء شرط اوليه بهره‌وري و بيشترين اهميت را در رابطه با توسعه پايدار اقتصادي و اجتماعي دارد.
  2- اعتقاد براين است كه هر فرد در حين انجام كار و در محيط كار حق بهره‌مندي از يك كار ايمن و سالم كه زندگي پربار اقتصادي و اجتماعي را بهمراه آورده را دارا مي‌باشد كه وظيفه مسئولين و سياست‌گزاران است كه نسبت به تحقق اين مهم همت گمارند.
  3-  اعتقاد براين است كه نيروي انساني فعال و ماهر اركان اساسي سرمايه‌هاي يك مملكت از نظر اقتصادي نقش اساسي دارد. 
   
مشتريان:

مشتريان داخلي:

§ كاردانان و كارشناسان بهداشت حرفه‌اي
§ ساير واحدهاي مركز بهداشت شهرستان
مشتريان خارجي:
§ شاغلين، كارفرمايان تحت پوشش مركز بهداشت
§ متقاضيان صدور صلاحيت بهداشتي
§ متقاضيان دريافت خدمات بهداشت حرفه‌اي
§ متقاضيان دريافت خدمات طب‌كار
§ معاونت بهداشتي دانشگاه
§ سازمان تامين اجتماعي
§ اتحاديه‌هاي صنفي
§ وزارت فرهنگ ارشاد اسلامي
§ وزارت صنايع و معادن
§ شهرداري‌ها
§ سازمان حفاظت محيط زيست
§ مراجع قضايي(‌دادسراي )
§  كلانتري‌‌ها

برنامه هاي بهداشت حرفه اي

1-تشكيل پرونده بهداشتي كارگاه(بازديد كارگاهي)
2-تشكيل پرونده پزشكي شاغل(طب كار)
3-پروفايل ايمني شيميايي
4-ايجاد  تشكيلات بهداشت حرفه اي در  كارگاه ها
5- بهداشت كار معدن كاران
6-بهداشت  مشاغل كشاورزي
7-روشنايي محيط كار
8- طرح بقاء(بهداشت كار قاليبافان)
9-كاهش و كنترل سيليكوزيس
10-مشاغل سخت و زيان آور
11-كنترل صداي مزاحم محيط كار
12-ارگونومي

فعاليتها در برنامه ارگونومي

¨      آموزش كارشناسان،كاردانان و پزشكان و بهورزان درگير برنامه در خصوص تعيين وضعيت بدن به روشهاي RULA، OWAS       وحمل بار
¨      آموزش كارفرمايان
¨      آموزش كارشناسان ،پرسنل بهداشتي و ايمني كارگاه هاي بالاي 20 نفر شاغل
¨      آموزش شاغلين
¨      پيگيري اصلاحات وضعيت بدن حين كار(تصحيح پست كار)و اصلاحات در حمل و نقل دستي بار
¨      تهيه گزارش و پيشنهادات به مركزبهداشت استان

تشكيل پرونده بهداشتي كارگاه(بازديد كارگاهي)

فعاليتها:
1- تعيين كارگاه هاي موجود از طريق سرشماري توسط خانه بهداشت،مركزبهداشتي درماني،مراكز بهداشت شهرستان
2- تعيين كارگاه هاي شناسايي شده در اول هر سال توسط خانه بهداشت،مركز بهداشتي درماني،مراكز بهداشت شهرستان
3- برنامه ريزي جهت تهيه فرم بازديد كارگاهي و تكميل فرم در دو نسخه و تحويل يك نسخه به كارفرما و يك نسخه در پرونده كارگاه
4- تهيه پس خوراند به كارگاه هاي بازديد شده و نگهداري يك نسخه از آن در پرونده كارگاه
5- برنامه ريزي در جهت خريد و ملزومات اداري در جهت تهيه و نگهداري پرونده ها
6- برنامه ريزي در جهت هماهنگي هاي بين بخشي و تعامل با كارشناسان بين بخشي نظير جهاد كشاورزي،اداره كار،شهرداريها،شوراي اسلامي،محيط زيست،مجمع اصناف و اتحاديه،اداره صنايع و دادگستري و نيروي انتظامي
7- ايجاد فعاليتهاي آموزشي براي كارفرمايان ،مديران و شاغلين كارگاه ها
8- صدور اخطاريه هاي بهداشتي در جهت رفع نواقص بهداشتي
9- معرفي كارگاه هاي متخلف به دادگستري در جهت جلوگيري از فعاليت بخش يا تمام قسمتهاي كارگاه
10- انجام فعاليتهاي آموزشي و بازآموزي براي پرسنل بهداشتي درگيردربرنامه  در واحدهاي تابعه مركز بهداشت شهرستان (به ويژه پزشكان خانواده)
11- نظارت و پايش برنامه در مراكز بهداشتي و درماني و خانه هاي بهداشت تابعه
12-ارائه گزارشات لازم يا پيشنهادات يا مشكلات موجود به مركز بهداشت استان

 

تشكيل پرونده پزشكي شاغل
 
1- تعيين شاغلين موجود و شناسايي شده
2- تعيين ميزان فرم پرونده پزشكي شاغل
3- برنامه ريزي در جهت مشاركت كارگران در انجام معاينات شغلي 
4- پيگيري در جهت مشاركت پزشكان درگير برنامه در دوره هاي آموزشي طب كار
5- آموزش پرسنل درگيردر برنامه در خصوص تكميل فرم پرونده پزشكي شاغل
6- نظارت بر نحوه انجام معاينات در موسسه هاي خصوصي ارائه دهنده طب كار در رعايت دستورالعمل وآيين نامه مربوطه،كارفرمايان
7- تهيه گزارشات،پيشنهادات و يا مشكلات موجود به مركز بهاشت استان(111-3 روزانه پيگيري شود و ساليانه ارسال گردد)
فعاليتها در برنامه بهداشت كار قاليبافان

¨      تعيين كارگاه هاي قاليبافي
¨      تكميل فرم بازديد كارگاهي
¨      تعيين موارد بهسازي و كنترلي
¨      آموزش پرسنل بهداشتي درگير برنامه
¨      آموزش شاغلين و كارفرمايان
¨      پيگيري موارد بهسازي و كنترلي
¨      ارائه گزارش عملكرد به مركز بهداشت استان

فعاليتهاي برنامه بهداشت مشاغل كشاورزي

¨      تشكيل كميته بهداشت كشاورزي شهرستان با حضور رئوس و كارشناسان ذيربط در ادارات جهاد كشاورزي،محيط زيست،دامپزشكي،شيلات ،شهرداري و كارشناسان مسئول بهداشت حرفه اي،محيط و مبارزه با بيماريها،آموزش سلامت وبرگزاري جلسات اين كميته حداقل 3 جلسه در سال
¨      تشكيل كميته داخلي بهداشت كشاورزي داخلي با حضور گروه هاي بهداشت محيط و حرفه اي،بيماريها،آموزش سلامت و معاونت بهداشتي
¨      انجام بازديدهاي مشترك از مشاغل كشاورزي شامل زراعت و باغباني،دامداري و دامپروري،صيادي و شيلات،مرغداريها و طيور،و تكميل فرم بازديد كارگاهي و پيگيري موارد بهسازي و كنترلي
¨      برگزاري جلسات آموزشي براي پرسنل بهداشتي
¨      پيگيري انجام معاينات شغلي كشاورزان
¨      پايش و نظارت بر واحد هاي تابعه مركز بهداشت شهرستان در خصوص بهداشت مشاغل كشاورزي
¨      تهيه گزارش و ارائه پيشنهادات به مركز بهداشت استان

ايجاد تشكيلات بهداشت حرفه اي

¨      ايجاد ايستگا ه بهگر در كارگاه هاي 20 تا 49 نفر
¨      ايجاد كميته هاي حفاظت فني و بهداشت كار در كارگاه هاي بالاي 25 نفر
¨      ايجاد خانه هاي بهداشت كارگري در كارگاه هاي 5- تا 499 نفر
¨      ايجاد مراكز طب كاردر كارگاه هاي بالاي 500 نفر
¨      مي بايست كميته هاي حفاظت فني ماهيانه يك بارتشكيل جلسه دهند و يك رونوشت ازآن به مركز بهداشت شهرستان بفرستند و 
         مركز بهداشت شهرستان مي بايست به هر رونوشت يك باز خورد دهد. 

فعاليتها در برنامه سيليكوزيس

¨      تعيين كارگاه هاي داراي سيليس و تعداد شاغلين در معرض
¨      اندازه گيري گرد و غبار سيليس در كارگاه ها
¨      انجام معاينات كارگري و تعيين شاغلين مشكوك
¨      ارجاع شاغلين مشكوك به متخصص ريه يا طب كار
¨      تشخيص بيماري وانجام اقدمات درماني
¨      مجموعه اقدامات در خصوص كنترل گرد وغبار سيليس

فعاليتهاي واحد بهداشت حرفه اي:

1. بازدید از کارگاههای فنی -  خدماتی
2. بازدید از کارخانجات تولیدی - صنعتی
3. پاسخ به استعلام صادره از استان جهت صدور مجوز احداث و بهره برداری کارخانجات و مشاغل سخت و زیان آور
4. پاسخ به استعلام صنوف و شهرداریها
5. معرفی متصدیان صنوف فنی و خدماتی به آزمایشگاه مواد مخدر
6. انجام معاینات قبل از استخدام و دوره ای کارخانجات صنعتی و مواد غذایی
7. انجام معاینات قبل از استخدام کلیه کارکنان ادارات و شرکتهای خصوصی
8. تشکیل پرونده پزشکی جهت کلیه کارگران تحت پوشش کارگاههای خانگی و غیر خانگی و ثبت سوابق بیماری
9. دادن اخطاریه به کارگاههای متخلف و معرفی به شورای حل اختلاف بهداشتی
10. بازدید و نظارت خانه های بهداشت و آموزش بهورزان
11. شرکت در جلسات شورای بهداشتی شهر و روستا و طرح مسایل و مشکلات موجود
12. اجراي برنامه هاي آموزشي و فعالیتهای آموزشی در کارخانجات – اصناف – ادارات و ارگانهای دولتی
13. آموزش بهورزان – پزشکان وکارشناسان و کاردانان بهداشتی در کلاسهای ضمن خدمت و بازآموزی
14. جمع آوری و ارسال آمار ششماهه – معاینات-  شاخصها – عملکرد واحد – صدا – نور – گردوغبار و...
15. تهیه عکس _ پوستر _ پمفلت و فیلمهای آموزشی
16. ـ پايش سلامت محيط كار
17. ـ اجراي طرح و توسعه مراكز بهداشت كار
18. ـاجراي طرح و توسعه خانه هاي بهداشت كارگري
19. ـ اجراي طرح و توسعه ايستگاه هاي بهگر
20. ـ اجراي طرح مقابله با صدا درمحيط كار
21. اجرای طرح بهداشت قالیبافان در شهر و روستا (بهسازي و بهداشتي نمودن كارگاههاي قاليبافي روستائي (بقا)) و تشکیل پرونده بهداشتی و درمانی و ارائه خدمات
22. طرح بازدید معادن و ارسال آمار به استان
23. نظارت براجراي برنامه بهداشت كشاورزي و تحت پوشش در آوردن کشاورزان و ارائه خدمات بهداشتی درمانی و آموزش کشاورزان
24. ـ برنامه ايمني مواد شيميايي و سموم
25. ـ برنامه ريزي و اجراي دوره هاي باز آموزي
26. ـ كميته مشاغل سخت و زيان آور و اجراي آئين نامه مشاغل سخت وزيان آور
27. ـ اندازه گيري عوامل زيان آور محيط كار
28. ـ رسيدگي به شكايات موردي واصله و پيگيري موضوع
29. ـ صدور و تمديد مجوزهاي خدمات سلامت كار ( بهداشت حرفه اي و طب كار )
30. برنامه هاي دردست اجراي واحد بهداشت حرفه اي
31. تدوين برنامه هاي عملياتي واحد بهداشت حرفه اي
32. اجراي برنامه تاسيس كميته هاي حفاظت فني وبهداشت كار
33. نظارت بر تشكيلات بهداشت حرفه اي كارگاهها شامل ايستگاه بهگر، خانه بهداشت كار  و مركزبهداشت كار
34. نظارت برانجام معاينات كارگران
35. نظارت برانجام معاينات ويژه رانندگان
36. نظارت بر برنامه كنترل گردوغبار
37. اجراي برنامه ايمني شيميايي
38. نظارت براجراي برنامه كنترل گردوغبار سيليس
39. نظارت برطرح مداخله ارگونومي درفعاليتهاي بهداشت حرفه اي
40. جمع آوري آمار و اطلاعات و تهيه شاخصهاي بهداشت حرفه اي
41. آموزش به پرسنل بهداشت حرفه اي شاغل در مراكز  بهداشت
42. بازآموزي فارغ التحصيلان بهداشت حرفه اي شاغل دركارگاهها، بهداشتياران كار و بهگران
43. همكاري باكارفرمايان دراستقرارسيستم مديريت ايمني وبهداشت حرفه اي  دركارگاهها 
44. همكاري درانجام پروژه هاي تحقيقاتي در زمينه بهداشت حرفه اي و طب كار
45. اجراي ساير برنامه هائي كه ابلاغ خواهدشد.
1- برنامه ريزي
  1-1- برنامه ريزي پايش واحد هاي بهداشت حرفه اي مراكز بهداشت تابعه
  2-1- برنامه ريزي پايش شركت هاي ارايه دهنده خدمات سلامت كار
  3-1- برنامه ريزي اجراي طرح هاي بهداشت حرفه اي
  1-3-1 – طرح ريزي طرح كاهش وكنترل بيماري شغلي سيليكوزيس
  2-3-1 – طرح ريزي طرح پروفايل ايمني شيميايي استان
  3-3-1 – طرح ريزي طرح بهداشت كشاورزي
  4-3-1- طرح ريزي طرح توسعه ارگونومي درنظام شبكه بهداشت كشور
  5-3-1 – طرح ريزي طرح هاي خانه هاي بهداشت كارگري ،‌صنوف ، مقابله با صدا – بقاء – بهگر
  4-1- برنامه ريزي جهت ارتقاء سطح دانش فني كارشناسان بهداشت حرفه اي وپزشكان طب كار
  5-1- برنامه ريزي جهت تامين منابع مورد نياز براي اجراي برنامه هاو طرح هاي بهداشت حرفه اي
  6-1- برنامه ريزي جهت تدوين و اجراي طرحهاي پژوهشي و تحقيقاتي
  7-1- برنامه ريزي جهت ارتقاء فرايند هاو خدمات بهداشت حرفه اي
  2- اجرا :
  1-2- اجراي برنامه هاي آموزشي جهت اطلاع رساني و ارتقاء سطح دانش فني كارشناسان بهداشت حرفه اي و پزشكان طب كار
  2-2- صدور مجوزو تمديد اعتبارشركت هاي ارايه دهنده خدمات سلامت كار
  3-2- برگزاري كميته هاي پژوهشي ، آموزشي وفني
  4-2- بررسي مشاغل سخت وزيان آور
  5-2- هماهنگي هاي درون و بين بخشي جهت اجراي برنامه وطرح هاي بهداشت حر فه اي مرتبط
  6-2- نظارت
  1-6-2- نظارت وپايش واحد هاي بهداشت حرفه اي مراكز بهداشت تابعه
  2-6-2- نظارت وپايش شركت هاي ارايه دهنده خدمات سلامت كار ( بهداشت حرفه اي وطب كار)
  3-6-2- نظارت وپايش طرح هاي بهداشت حرفه اي در مراكز صنايع تحت پوشش
  4-6-2 – بررسي عملكرد وشاخص هاي بهداشت حرفه اي
  5-6- 2 - نظارت و پايش طرح هاي پژوهشي وتحقيقاتي مصوب شده
خدمات قابل ارائه به ارباب رجوع

1-جذب مشمولين قانون خدمت پزشكان  و پيراپزشكان (در رشته هاي كارداني و كارشناسي  بهداشت حر فه اي  باهماهنگي مديريت محترم نيروي انساني دانشگاه و واحد گسترش شبكه و امور اداري معاونت بهداشتي)
2- انجام امور مربوط به پذيرش متقاضيان انتقال به حوزه معاونت بهداشتي(در رشته هاي  كارداني و كارشناسي  بهداشت حر فه اي  باهماهنگي دانشگاه و واحد گسترش شبكه و امور اداري معاونت بهداشتي)
3- بررسي شكوائيه ها در خصوص شرايط محيط كارشاغلين در صنايع تحت پوشش
4- ارائه خدمات بهداشت حرفه اي در خصوص ارزيابي آلاينده هاي محيط كار
5- ارائه خدمات طب كار ( (انجام معاينات دوره اي شاغلين در مراكز تحت پوشش)
طرح های اجرایی

• ایجاد مراکز بهداشت کار در کارخانجات
• ايجاد خانه‌ هاي‌ بهداشت‌ كارگري‌
• طرح‌ بهگر
• طرح‌ بقا ( بهداشت قاليبافان )
• طرح‌ صنوف‌
• طرح‌ ادغام‌ بهداشت‌ حرفه‌اي‌ در سيستم‌ شبكه‌
________________________________________
 الف‌ ) طرح‌ ايجاد مراكز بهداشت‌ كار
• هدف‌ :
1.   تامين‌ سلامتي‌ كارگران‌ شاغل‌ در واحدهاي‌ صنعتي‌ وتوليدي‌ با بعد كارگري‌500 نفر و بالاتر.
2.   ارتقاي‌ دانش‌ وايجاد رفتارهاي‌ بهداشتي‌ در كارگران‌ كه‌ بطور غير مستقيم‌ براي‌ خانواده‌ آنان‌ نيز موثر خواهدبود.
3.   سالمسازي‌ محيط كار.
• سطح‌ يامحل‌ ارائه‌ خدمات‌: مرکز بهداشت کار.
• نوع‌ خدمات: ارائه مراقبتهای بهداشتي اوليه، پيشگيری و کنترل عوامل زيان آورمحيط کار.
• ارائه‌ دهنده‌ خدمات‌: بهداشتيار کار - کارشناس بهداشت حرفه ای - پزشک دوره ديده طب کار.
________________________________________

ب‌ ) طرح‌ ايجاد خانه‌ هاي‌ بهداشت‌ كارگري‌
• هدف:
1.  تامين‌ سلامتي‌ كارگران‌ شاغل‌ در واحدهاي‌ صنعتي‌ وتوليدي‌ با بعد كارگري ‌499 -50  نفر.
2.  ارتقاي‌ دانش‌ وايجاد رفتارهاي‌ بهداشتي‌ در كارگران‌ كه‌ بطور غير مستقيم‌ براي‌ خانواده‌ آنان‌ نيز موثر خواهدبود.
3.  سالمسازي‌ محيط كار.
• سطح‌ يا محل‌ ارائه‌ خدمات‌: خانه‌ بهداشت‌ كارگري‌.
• نوع‌ خدمات: ارائه‌ مراقبتهاي‌ بهداشتي‌ اوليه‌.
• ارائه‌ دهنده‌ خدمات‌: بهداشتيار كار - کاردان بهداشت حرفه ای
________________________________________
ج‌ ) طرح‌ بهگر
• هدف‌:
ارتقاي‌ سطح‌ سلامتي‌ كارگران‌ و پيشگيري‌ در زمينه‌ از كار افتادگي‌ زودرس‌ آنان‌ در اثر بروز حوادث‌ محيط كار در واحدهاي‌ صنعتي‌ - توليدي‌ و خدماتي‌ با بعد كارگري ‌49-20 نفر.
به منظور ارائه خدمات اوليه بهداشتي به شاغلين كارخانجات كوچك بابعد كارگري 20 تا 49 نفر كارگر دوره آموزشي باعنوان تربيت امدادگر(بهگر) جهت معرفي شدگان ازطرف كارفرمايان برگزار مي گردد دراين دوره آموزشي كه مدت آن 120 ساعت مي باشد درزمينه بهداشت حرفه اي، ايمني صنعتي،بهداشت عمومي وكمك هاي اوليه آگاهي يافته وپس از شركت درآزمون مربوطه درصورت اخذ نمره قبولي جهت مدعوين گواهينامه صادر سپس بعنوان بهگر علاوه برشغل اصلي درارتباط با ارائه خدمات اوليه بهداشتي به شاغلين تحت پوشش فعاليت مينمايد
د‌ ) طرح‌ بقا ( بهداشت قاليبافان )
باتوجه به اينكه كارگاههاي قالي بافي روستاي از نظر بهداشتي نياز به بهسازي دارند لذا به منظور تشويق متصديان كارگاههاي واجد شرايط ازاعتبارات طرح مذكور درصوتي كه نياز به بهسازي داشته باشند تاسقف يك ميليون ريال كمك مي گردد علاوه بهسازي كارگاها از نظر معاينات قالي بافان وآموزش آنها درزمينه رعايت اصول بهداشت حرفه اي توسط  پزشكان و بهورزان مراكز روستايي اقدام مي گردد .
• هدف:
تامين‌ و ارتقاي‌ سطح‌ سلامتي‌ شاغلان‌ كارگاههاي‌ قاليبافي‌ روستائي‌.
• اهداف‌ اختصاصي‌:
1.    آموزش‌ موازين‌ بهداشت‌ حرفه‌اي‌ به‌ جمعيت‌ هدف‌.
2.   بهسازي‌ كارگاههاي‌ قاليبافي‌ با اختصاص‌ وام‌ از طريق‌ بانك‌ عامل‌ با همكاري‌ بهورزان‌.
3.    انجام‌ معاينات‌ و ارائه‌ خدمات‌ درماني‌ به‌ قاليبافان‌.
________________________________________
ه ) طرح‌ صنوف‌
• هدف:
ايجاد ارتباط و جلب‌ مشاركت‌ آگاهانه‌ مجامع‌ امور صنفي‌ بمنظور ارتقاي‌ سطح‌ سلامت‌ كارگران‌ شاغل‌ در كارگاههاي‌ مشمول‌ قانون‌ نظام‌ صنفي‌ كشور.
________________________________________
 و‌ ) طرح‌ ادغام‌ بهداشت‌ حرفه‌اي‌ در سيستم‌ شبكه‌هاي‌ بهداشتي‌ درماني‌
• اهداف‌ طرح:
1.  100% كارگاههاي‌ روستائي‌ و 70% كارگاههاي‌ شهري‌ حداقل‌ يكبار مورد بازديد قرار گيرد و داراي‌ پرونده‌ بهداشتي‌ باشد و عوامل‌ زيان‌ آور موجود در آنها شناسايي‌ شده‌ باشد.
2.  10% عوامل‌ زيان‌ آور شناسايي‌ شده‌ در كارگاههاي‌ شهري‌ و روستايي‌ تحت‌ كنترل‌ قرار گيرند.
3.  100% كارگاههاي‌ روستايي‌ حداقل‌2 بار و 70% كارگاههاي‌ شهري‌ حداقل‌ يكبار جهت‌ پيگيري‌ ورفع‌ نواقص‌ بهداشتي‌ مورد بازديد قرار گيرند.
4.  100% كارگران‌ كارگاههاي‌ تحت‌ پوشش‌ روستايي‌ و 70% كارگران‌ شهري‌ داراي‌ پرونده‌ پزشكي‌باشند و حداقل‌ يكبار مورد معاينات‌ پرشكي‌ برابر فرم‌ مصوب‌ قرار گرفته‌ باشند.
5.  100% كارگران‌ كارگاههاي‌ روستايي‌ و70% كارگران‌ كارگاههاي‌ شهري‌ نسبت‌ به‌ عوامل‌ زيان‌ آورمحيط كار و پيشگيري‌ مربوطه‌ آگاه‌ باشند.
6.  100% كارگران‌ تحت‌ پوشش‌ (شهري‌ و روستايي‌ ) به‌ خدمات‌ اوليه‌ دسترسي‌ يابند.
ز ) طرح‌ بهداشت كشاورزي
باتوجه به اينكه قشرعظيمي از افراد جامعه درفعالييت هاي مرتبط با كشاورزي هستند وبر حسب نوع فعاليتي كه دارند درمعرض شرايط جوي وخطرات محيط كارهستند ازجمله بخارات ناشي از عمليات سم پاشي ،سروصداي ناشي از اداوات كشاورزي، تشعشعات ناشي ازتماس مستقيم نور خورشيد، گردغبارها وحوادث ناشي از اداوات كشاورزي كه لازم است به منظور كاهش صدمات جسمي وروحي در بين آنها اقدامات بهداشتي از نظر ارتقاي سطح آگاهي اين گروه درمقابل خطرات وايمن نمودن محيط كار وهمچنين سلامت آنها درقالب معاينات پزشكي ادواري پيگيري گردد
ح ) طرح بازنشستگي پيش از موعد كارگران مشاغل سخت وزيان آور

شاغليني كه بطور 20 سال مستمر ويا 25 سال متناوب در معرض عوامل زيان آورمحيط كار باشند شغل آنها توسط كارشناس بهداشت حرقه اي وبازرس كار به صورت مشترك مورد بررسي قرارگرفته نتيجه بازديد دركميته هاي بدوي وتجديد نظر استاني مستقر درسازمان كار وامور اجتماعي استان مورد بررسي قرارمي گيرد درصورت تاييد شغل در گروه مشاغل زيان آور سابغه 30 سال براي فرد متقاضي محاسبه وبازنشسته مي گردد وكارفرما نيز موظف مي باشد ظرف مدت 2 سال نسبت به بهسازي كارگاه ورفع صفت سخت وزيان آوري شغل مربوطه اقدام نمايد دراين كميته ها  علاوه بر روساو كارشناسان مسئول مرتبط سه ارگان (مركز بهداشت استان-سازمان كارواموراجتماعي-سازمان تامين اجتماعي) نمايندگان كارفرمايان وكارگران نيز حضور دارند.

ط ) كميته هاي ايمني وبهداشت كار
به منظور جلب حمايت كارگران وكارفرمايان درپيشگيري از حوادث وبيماريهاي ناشي از كار كميته اي تحت عنوان كميته هاي ايمني وبهداشت كار درواحد هاي بالاي 25 نفر شاغل مطابق ماده 93 قانون كار تشكيل مي گردد اعضاء اين كميته 5 نفربه شرح زير مي باشد:
كارفرما يا نماينده تام الاختيار وي- نماينده كارگران- مديرفني يا استاد كار كارگاه- مسئول ايمني و مسئول بهداشت حرفه اي كه از فارغ التحصيلان رشته بهد اشت حرفه اي انتخاب مي گردد .

ي ) معاينات شغلي
مطابق ماده 92 قانون كار شاغليني كه به اقتضاي نوع شغلشان درمعرض انواع مخاطرات ناشي از كار مي باشند لازم است به صورت سالانه مورد معاينات وآزمايشات اختصاصي مربوطه قرار گرفته ونتايج در پرونده پزشكي آنها بايگاني گردد كه موارد توسط اعضاء تيم سلامت مستقر دركارخانجات وهمچنين توسط شركتهاي طب كار داراي مجوز ارائه خدمات صورت مي گيرد .

ك ) برنامه مقابله با صدا
صدا يكي از عوامل زيان آور محيط كار بوده كه در اكثر كارگاهها وجود دارد.اين عامل توسط كارشناسان بهداشت حرفه اي مورد ارزيابي قرار گرفته و چنانچه ميزان آن بيش از  85 دسي بل باشد لازم است اقدامات كنترلي در جهت پيشگيري از عوارض آن صورت پذيرد.
اين اقدامات كنترلي در دو بخش فني مهندسي و اقدامات مديريتي(كاهش زمان مواجهه) صورت مي گيرد.آموزش شاغلين در معرض صدا يكي از فاكتورهاي مهم در پيشگيري از عوارض ناشي از اين عامل است كه توسط كارشناسان بهداشت حرفه اي و اعضاي تيم سلامت كارخانجات اجرا مي شود.

 ل ) برنامه ارگونومي
عوامل زيان آور ارگونومي محيط كار مانند وضعيت نامناسب بدني در حين انجام كار و ابزار كار نامناسب،  در اكثر محيط هاي كاري وجود دارد. در برنامه ارگونومي، عوامل زيان آور ارگونومي محيط كار توسط كارشناسان بهداشت حرفه اي شناسايي شده و مورد ارزيابي قرار     مي گيرد تا براساس آن، اقدامات مداخله اي  به منظور اصلاح شرايط كاري غيرارگونوميك و پيشگيري از عوارض اسكلتي عضلاني ناشي از كار اجرا گردد. البته آموزش ارگونومي يا همان نحوه صحيح انجام كارها در اين برنامه،  داراي اهميت زيادي است<BR< BODY>

امتیاز کاربران

ستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعال

مادران

برنامه مادران
 
مقدمه:
هر بارداری می تواند یک خطر بالقوه باشد ، گرچه بارداری و زایمان فرآیندی طبیعی محسوب می شود اما بی شک دوران بارداری پرخطرترین و با اهمیت ترین دوران زندگی هر مادر بوده و نیازمند مراقبت می باشد .
 بارداري ، تولد نوزاد و مادر شدن مي تواند دوراني پر از شعف و شادي براي افراد خانواده به ويژه زنان باشد. گرچه متاسفانه در اكثر كشورهاي در حال توسعه، اين دوران با پيشامدهاي ناگواري همراه است. در اين كشورها حاملگي و زايمان از علل اصلي مرگ، بيماري و معلوليت زنان سنين باروري است و 25-33 درصد مرگهاي اين گروه سني و حداقل 18 درصد بار بيماري هاي زنان 15-44 ساله را به خود اختصاص مي دهد.
به همين جهت امروزه شاخص مرگ مادران در اثر عوارض بارداري و زايمان، يكي از مهمترين شاخص‎هاي توسعه در جامعه به شمار مي آيد و همواره كاهش آن از تعهدهاي مهم كشورها بوده است. به همين منظور در سال 1990 کشورهاي جهان متعهد شدند که مرگ مادر را طي يک دهه (تا سال 2000 ميلادي) 50 درصد کاهش دهند. براساس اهداف توسعه هزاره (Millennium Development Goals) در سال 2000 ميلادي، کشورها متعهد شده اند که نسبت مرگ و مير مادران را تا سال 2015 ميلادي 75% نسبت به سال 1990 کاهش دهند.
دسترسي زنــان به مراقبت‎هاي بهداشتي و درماني با کفايت در دوران بارداري، زايمان و پس از آن، امكان پيشگيري بسياري از موارد مرگ مادر و نوزاد را فراهم مي سازد. اين نكته نشان دهنده لزوم تقويت نظام ارائه خدمات بهداشتي، درماني به منظور تامين مراقبت مقتضي در هر زمان و مكاني است كه زنان به آن نياز دارند.
مراقبت پیش از باردرای و دوران بارداری عبارت است از مراقبت زن از زمانی که تصمیم به حاملگی
می گیرد و سپس در دوران باردرای ، تا اینکه دوران بارداری با حفظ سلامت مادر و نوزاد به پایان برسد و بهتر است این مراقبت ها هر چه زودتر از زمان تصمیم گیری به بارداری و پس از ابتدای بارداری شروع شود و تا پایان بارداری ادامه یابد .
با ارائه مراقبت‎هاي دوران بارداري، زمان بحراني زايمان و بلافاصله بعد از آن و نيز مراقبت‎هاي پس از زايمان مي توان :
- بيماري هاي موجود و عوارض اوليه را شناسايي و درمان كرد؛
- اطلاعات و مشاوره لازم در مورد نشانه ها و علائم مربوط به مشكلات گوناگون بارداري و زايمان را فراهم ساخت؛
- در صورت بروز عوارض ، مركز و فرد مناسب براي مراجعه و دريافت خدمات درماني لازم را توصيه كرد؛
- همه زايمان¬ها را با سرپرستي فرد آموزش ديده انجام داد؛
- به زنان و خانواده آنان كمك كرد تا براي زايمان و تولد نوزادآماده شوند؛ تا در نهايت يك بارداري و زايمان ايمن انجام شده و نوزادي سالم به دنيا آيد.
اهداف ویژه این مراقبت ها عبارتند از :
• ارتقاء ، حفظ و نگهداری سلامت مادر در دوران بارداری
• تشخیص موارد پرخطر و توجه ویژه به آنها
• پیش بینی عوارض بارداری و پیشگیری از آنها
• برطرف کردن اضطراب و ترس همراه با زایمان
• کاهش میزان ابتلاء مادر و نوزاد به بیماریها
• کاهش میزان مرگ و میر مادران و نوزادان
• آماده سازی مادر برای شیردهی موفق
اهداف فوق با برنامه های زیرکه در واحدهای خدمات بهداشتی مادر و کودک ارائه می شوند حاصل می گردد :
• معاینات پیش از بارداری
• معاینات دوران بارداری
• آموزش های رژیم غذایی ، بهداشت فردی ، سفارس به پرهیز از عوامل خطرساز دوران بارداری ، آموزش نشانه های هشدار دهنده در دوران بارداری که نیاز به مراجعه فوری دارد .
• آموزش مراقبت از نوزادان و کودکان
• حفاظت اختصاصی مادر و نوزاد از نظر کزاز و عوارض ناشی از RHمنفی خون مادر
• حفاظت مادران از نظر کم خونی فقر آهن به وسیله تجویز آهن و فولیک اسید
• حفاظت مادران از نظر کمبودهای غذایی و مسمومیت حاملگی ، سیفلیس و عفونت های ادراری
• آموزش روش صحیح شیردهی
 

 شرح وظایف كارشناس مادران :

  •  تجزیه و تحلیل و ارزشیابی اطلاعات برنامه مادران
  •  نظارت بر کیفیت وکمیت خدمات برنامه مادران
  •  اجرای برنامه های آموزشی برنامه  مراقبت ادغام یافته سلامت مادران
  •  همکاری در اجرای طرح های تحقیقاتی در زمینه برنامه مادران
  •  تدوين برنامه عملياتي ساليانه واحد و ارسال به استان
  •  برگزاري کارگاهها و جلسات آموزشي واحدسلامت جمعيت ، خانواده و مدارس وازتخانه
  •  هماهنگي و فعاليتهاي لازم در خصوص کميته هاي مرگ و مير مادران ، سلامت مادران ، ترويج زايمان طبيعي و برگزاري مراسم روز ماما 
  •  شرکت در پرسشگري و تکميل پرسشنامه مرگ مادران و ارسال به استان 
  •  هماهنگي هاي لازم در خصوص مادران پرخطر جهت ويزيت به موقع و در صورت لزوم پرداخت هزينه هاي درمان مادران نيازمند
  •  هماهنگي لازم جهت برگزاري دوره هاي آموزشي ماما روستاها 
  •  پيگيري و اجراي برنامه مراقبتها ي ادغام يافته سلامت مادران شهرستان
  •  شركت در کمیته ارتقاء سلامت مادر و نوزاد بصورت ماهيانه  
  •  بررسي شاخصهاي بهداشتي مربوط به برنامه مادران 
  •  بررسي وپيگيري امورمربوطبه مرگ مادرباردار 
  •  نوشتن برنامه عملياتي مادران وارسال به معاونت بهداشتي 
  •  تهيه عملكرد آموزشي سه ماهه برنامه مادران وارسال به معاونت بهداشتي 
  •  پيگيري رفع كمبودهاي تجهيزاتي ونيروي انساني 
  •  آموزش برنامه مادران به كاردان ،كارشناسان وبهورزان 
  •  آموزش نيروهاي جديدالورود 
  •  نظارت برعملكردماماروستاوبهورزماماها 
  •  پيگيري مادران باردار پرخطرارجاع شده ازمراكزتحت پوشش ومادران اعزامي 
  •  هماهنگي وهمكاري بابنيادهاي خيريه درخصوص توزيع سبدغذايي جهت مادران بارداربي بضاعت دچارسوتغذيه 
  •  برگزاري کارگاههاي آموزشي و بازآموزی  مراقبتهاي ادغام يافته سلامت مادران جهت کارکنان
  • بهداشت خانواده(کارشناسان و کاردانان) ؛  بهورزان؛ پزشکان؛ کارکنان جديدالورود
  •  برگزاري کارگاههاي آموزشي مراقبتهاي ادغام يافته سلامت مادران جهت ماماهاي بخش خصوصي با مشارکت واحد نظارت بر درمان
  •  توزيع تراکت هاي مرتبط با برنامه در واحدهاي محيط
  •  توزیع مطالب آموزشی مرتبط با  برنامه مادران به واحدهای تابعه
  •  آموزش درزمینه تغذیه مناسب در دوران بارداری , ترسیم درست منحنی وزن گیری و اهمیت اجرای آن در پیشگیری از سوء تغذیه ,اهمیت مصرف مکمل های حمایتی در دوران
  • بارداری,پیشگیری از شکایات شایع در دوران بارداری و ......
  •  تقويت نظام ارجاع از طريق آموزش ، توزيع دفاتر ارجاع و پسخوراند ارجاع، تهيه و توزيع فرم گزارش
  • مادران نيازمند ارجاع  شده وهماهنگي با معاونت بهداشتی
  •  تقويت نظام مراقبت مرگ مادر با برگزاري کمیته ارتقاء سلامت مادر و نوزاد و  جلسات اطلاع رساني و آموزش
  •  پايش و ارزشيابي برنامه مراقبتهاي ادغام يافته سلامت مادران با انجام بازديدهاي نظارتي دوره اي از واحدهاي محيطي و تکمیل چک لیست مربوطه و تجزیه و تحلیل آن 
  •  مقايسه نتايج بازديد از واحدهاي محيطي و اعلام پسخوراند به مراكز مربوطه
  •  برگزاری جلسه در خصوص مشکلات اجرایی برنامه و آموزش مداوم اجراي دقيق برنامه و ثبت صحيح پرونده هاي پيش از بارداري ، بارداري و پس از زايمان و ثبت صحیح  دفتر ممتد مادران به کارکنان بهداشت خانواده
  •  پرسشگري موارد گزارش مرگ مادر
  •  پاسخ تلفني به سوالات کارکنان مرکز وپايگاهها در خصوص اشکالات موجود در روند اجراي برنامه سلامت مادران با هماهنگي کارشناسان مادران معاونت  بهداشتی
  •  ارسال دستورالعمل هاي دريافت شده ازمعاونت بهداشتی به مراکزوپايگاهها وخانه هاي بهداشت
  •  جمع آوري آمار مربوط به برنامه مراقبتهاي بارداري از سطح واحدهاي محيطي تابعه وجمع بندی و ارسال به معاونت محترم  بهداشتی دانشگاه
  •  تدوين برنامه عملياتي  مداخله ای و جاری – عملکرد – عملکرد آموزشي در برنامه سلامت مادران
  •  تهیه پمفلت و بنر و تراکت در خصوص برنامه های مادران و توزیع در واحدهای بهداشتی ؛ اماکن عمومی
  •  تهیه مطالب علمی به زبان ساده و درج در وب سایت جهت استفاده عموم مردم
  •  تكثير و توزيع فرمهاي آماري  و سایر فرمهای مورد نیاز در سطح مراکز و پايگاههاي بهداشتي و خانه هاي بهداشت ومراکز متفرقه
  •  آموزش رابطين بهداشتي و استفاده از آنها جهت انتقال اطلاعات بهداشتي و ضروري به مردم

 

مأموريت برنامه مادران :

مهمترين وظيفه اين واحد ارائه مراقبتها جهت ارتقاء و حفظ سلامت مادران و نوزادان و پیشگیری از مرگ مادر در دوران بارداری می باشد .  
واحد مادران یکی از مهم ترین برنامه های واحد سلامت خانواده و جمعیت می باشد.این برنامه مادران باردار را در چند مرحله تحت مراقبت قرار می دهد که عبارتند از :
1.    مراقبتهای پیش از بارداری
2.    مراقبتهای دوران بارداری
3.    مراقبتهای پس از زایمان

 
چشم انداز برنامه سلامت مادران

• منبع : وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی
• تمام مادران، با هر وضعيتي از سلامتی و بيماری، در زمان های مناسب (پيش از بارداری، بارداري، حين زايمان و تا شش هفته پس از زايمان) به مراكز ارائه دهنده خدمات (اعم از بخش دولتی يا خصوصی) مراجعه و خدمات اثر بخش و كارآمد دريافت دارند. به نحوی که پس از طی اين دوره دچار مرگ و عوارض نشده و در صورت ابتلا به هر مشکلی، درمان مناسب و موثر دريافت کنند و گذر از اين دوران خاطره ای خوش برای آنها به جا گذارد.
رسالت :
• اين برنامه متولي كاهش بار بيماريهاي ناشي از حاملگي، زايمان و پس از زايمان در مادر (تا 6 هفته پس از زايمان)، جنين و نوزاد(تا 6 ساعت اول پس از زايمان) در راستاي تعهدات ملي و بين المللي و با توجه به ارزشهاي سازماني است. وجه تمايز اين اداره با ديگر بخش‎هاي ارائه خدمت در مسؤليت آن براي سياستگزاري كلان در ارتقاء سلامت مادران و پاسخگويي به تغييرات ناشي از اعمال اين سياست‎هاست. گروه های هدف اين اداره زنان خواهان بارداري، زنان باردار، زنان در حين زايمان و تا 42 روز بعد از زايمان و نوزادان تا 6 ساعت اول پس از تولد و خانواده های آنان هستند.
هدف كلي برنامه:
• کاهش مرگ و عوارض ناشی از بارداری وزايمان در مادر تا 6 هفته پس از زايمان و کاهش مرگ پری ناتال در جنين و نوزاد
شاخص هدف كلي برنامه:
• نسبت مرگ مادران تا سال 1394 بايد به ميزان 18 تا 22 درصد هزار مواليد زنده کاهش يابد.
عنو ان زير برنامه ها
• • مراقبتهاي ادغام يافته مادري ايمن (خد ما ت خا رج بيمارستاني)
• • بيمارستانهاي دوستدار مادر (خد ما ت بيمارستا ني)
• نظام كشوري مراقبت مرگ مادر
• تربيت عامل زايمان براي مناطق محروم و دور افتاده
استراتژي هاي برنامه سلامت مادران:
• به روز رساندن و اصلاح اجزای برنامه کشوری سلامت مادران
• تضمين و بهبود کيفيت مراقبت های روتين بارداری، زايمان و پس از زايمان در کليه سطوح
• بهبود دسترسی به مراقبت های روتين بارداری، زايمان و پس از زايمان در کليه سطوح
• تضمين و بهبود کيفيت خدمات فوريت های مامايی به خصوص در بيمارستان ها و مراکز زايمانی
• بهبود دسترسی به خدمات فوريت های مامايی به خصوص در بيمارستان ها و مراکز زايمانی
• ترويج زايمان طبيعی ايمن و کم درد
• افزايش آگاهی عمومی در زمينه های مرتبط با سلامت مادر و جنين در دوران بارداری و پس از آن و اقدامات مورد انتظار از خانواده ها و ايجاد تقاضاهای منطقی در آنان
• هماهنگی و همکاری های بين بخشی و درون بخشی
اهداف اختصاصي برنامه:
• افزايش پوشش مراقبت هاي دوران بارداري (حداقل 6 بار) به ميزان بيش از 98 درصد تا سال 1394
• افزايش پوشش زايمان ايمن به ميزان بيش از 98 درصد تا سال 1394
• افزايش پوشش مراقبت هاي پس از زايمان (حداقل 2 بار) به ميزان بيش از 98 درصد تا سال 1394
• افزايش پوشش زايمان بدون درد دارويي و غير دارويي به ميزان 50 درصد كل زايمان هاي طبيعي تا سال 1394
• كاهش ميزان سزارين تا ميزان 25 درصد تا سال 1394
 
 

فعالیتهای جاری برنامه مادران :
 
• برگزاری کارگاههای آموزشی برای پرسنل ارائه دهنده خدمت (پزشک – ماما- بهورز)
•  برگزاری بازآموزی برای ارائه دهندگان خدمت
• برگزاری کلاسهای آموزشی برای گیرندگان خدمت ( پیش از بارداری – بارداری وپس اززایمان )
• تهیه جزوات آموزشی بصورت کتابچه – پمفلت – فولدر ویژه ارائه دهندگان و گیرندگان خدمت
• برگزاری جلسات حساس سازی و هماهنگی برای پرسنل ارائه دهنده خدمت در صورت لزوم
• برنامه ریزی در جهت ایجاد محیط مناسب برای انجام زایمان ایمن در مواقع اورژانس در مناطق دور افتاده
• تهیه چک لیست پایش و نظارت بر عملکرد پرسنل ارائه دهنده خدمت
• تهیه گزارش عملکرد بصورت سالانه و فصلی
•  تهیه چک لیست پایش و نظارت بر عملکرد پرسنل ارائه دهنده خدمت
• تهیه گزارش عملکرد بصورت سالانه و فصلی
• رسم شبکه علیت بر اساس مشکلات منطقه تحت پوشش و برنامه در جهت رفع مشکل و تدوین برنامه عملیاتی بصورت سالانه
•  نوشتن برنامه عملیاتی
• جمع آوري، جمع بندي و تجزيه و تحليل آمارها
•  گزارش نقل وانتقالات مادران باردار درسطح شهرستان واستان
•  تهیه واستخراج شاخصهای بهداشتی وتجزیه وتحلیل آنها درخصوص برنامه مادران
• بازدید ازواحدهای محیطی وپایش برنامه مادران
•  آموزش پرسنل دربدو ورود به سیستم
•  پیگیری ونظارت برمواردارجاع مادران باردار باعلائم پرخطر
• هماهنگی با اموردارویی درجهت تامين مكمل هاي دارويي؛ داروهای اورژانس مامایی
•  تهیه و توزیع فرمهای مراقبتی مربوط به مادران باردار

 

مراقبت های ادغام یافته سلامت مادران (IMPAC):

ارتقای سلامت مادران یکی از ارکان اساسی مراقبت های بهداشتی درمانی است. در سال های اولیه استقرار نظام بهداشت و درمان در کشور، سلامت مادران به عنوان گروه آسیب پذیر مورد توجه خاص سیاست گذاران برنامه سلامتی قرار گرفت. در آن سال ها افزایش دسترسی به مراقبت های دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان به عنوان اولویت مدنظر قرار گرفت و با توسعه شبکه بهداشت و درمان کشور، این امر میسر گردید.
گرچه ارايه خدمات بهداشتي اوليه به مادران، بهبود قابل توجهي را در شاخص هاي بهداشتي باعث گردید ولي با توجه به نقاط ضعف موجود، اداره سلامت مادران، اصلاح و بازنگري برنامه سلامت مادران را با تهيه پروتكل هاي استاندارد خدمات در سطوح اول و دوم ارايه خدمات خارج بيمارستاني از سال 1378 در دستور كار خود قرار داد.
با بهبود شاخص دسترسی به خدمات، ارتقای کیفی خدمات مراقبت با کفایت از مادران در دوران بارداري، زايمان و پس از زايمان از طریق تعیین رویکردی مناسب به منظور شناسایی زودرس مادران در معرض خطر و ارجاع به موقع آنان به عنوان يكي از راهكارهاي كاهش مرگ و مير مادران ضروری بود. اين راهكار به منظور به ثمر رساندن يك بارداري و تامين سلامت مادر و نوزاد مدنظر قرار گرفت.
به همین منظور اداره سلامت مادران از سال 1378 تا 1381 استانداردسازی خدمات مراقبتی مادران را در دو سطح خارج بیمارستانی به اتمام رساند و از سال 1382 اجرای آزمایشی آن در کشور آغاز گردید و پس از سه سال  با توجه به نتایج مثبت ارزشیابی دوره آزمایشی، ادغام این خدمات در نظام ارائه خدمات سلامت آغاز شد. در استان اصفهان آموزش های این برنامه در سه ماهه چهارم سال 1385 انجام شد و برنامه از ابتدای سال 1386 در تمام شهرستان های تابعه ادغام گردید.
در این برنامه بسته خدمات استاندارد معمول و ویژه مادران در مقاطع پیش از بارداری، بارداری، زایمان و پس از زایمان تهیه شده است و موارد ارجاعی که نیازمند دریافت خدمات تخصصی   می باشند را برای خدمات استاندارد سطح بیمارستان طبقه بندی می نماید.
اهداف کلی مراقبت های ادغام یافته سلامت مادران:
1. افزایش اثربخشی برنامه مراقبت های ادغام یافته سلامت مادران
2. افزایش کیفیت مراقبت های ادغام یافته سلامت مادران
3. افزایش پوشش مراقبت های مرتبط با سلامت مادران
4. بهبود زیر ساخت نظام ارایه خدمات سلامتی
 
 
 اهداف اختصاصی مراقبت های ادغام یافته سلامت مادران:

1. افزایش اثربخشی مراقبت های ادغام یافته سلامت مادران
1-1.کاهش مرگ و میر مادران و نوزادان بر اثر عوارض بارداری و زایمان
2-1. کاهش عوارض ناشی از بارداری و زایمان در مادران و نوزادان
3-1. افزایش آگاهی مادران در زمینه های مرتبط با سلامتی خود و جنین در دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان
4-1. افزایش میزان رضایت مادران از خدمات دریافت شده
2. افزایش پوشش مراقبت های مرتبط با سلامت مادران
1-2. شناسایی unmet need مرتبط با سلامت مادران و نوزادان
2-2. کاهش میزان unmet need مرتبط با سلامت مادران و نوزادان
3. افزایش کیفیت مراقبت های مرتبط با سلامت مادران
1-3. ارایه مراقبت ها براساس استانداردهای طراحی شده
2-3. تشخیص مناسب و به موقع مادران در معرض خطر
3-3. درمان مناسب و به موقع مادران در معرض خطر (در واحد ارجاع دهنده، حین ارجاع و در واحد ارجاع گیرنده)
4. بهبود زیر ساخت نظام ارایه خدمات سلامتی
1-4. تجهیز مناسب مراکز به وسایل و امکانات مورد نیاز
2-4. اطمینان از سلامت و موجود بودن وسایل و امکانات مورد نیاز و جایگزینی یا تعمیر در صورت نیاز و در زمان مناسب
3-4. تجهیز کافی و مستمر مراکز به داروها، مکمل ها و واکسن های مورد نیاز
4-4. اطمینان از سلامت و موجود بودن داروها، مکمل ها و واکسن های مورد نیاز
5-4. پذیرش موارد ارجاع شده در سطوح بالاتر به درستی و به موقع
6-4. انجام پیگیری های مورد نیاز در زمان های تعیین شده و با پوشش مناسب
7-4. انجام نظارت، پایش و ارزشیابی کارآمد و اثربخش که منجر به شناسایی مشکلات و علل آنها و اجرای مداخله جهت بهبود وضعیت گردد.
8-4. افزایش دانش و آگاهی ارایه دهندگان خدمات
9-4. افزایش انگیزه ارایه دهندگان خدمت در ارایه مراقبت های ضروری به مادران
10-4. افزایش مهارت ارایه دهندگان خدمات در تشخیص و درمان موارد در معرض خطر، شناسایی موارد نیازمند ارجاع، ارایه مناسب اقدامات پیش و حین ارجاع، آموزش و توصیه های ضروری به مادران و خانواده آنها